زانو درد مشکل شایعی است که در هر کدام از ساختارهای استخوانی زانو از جمله مفصل زانو (استخوان ران، درشت نی، نازک نی)، کاسه زانو (کشکک زانو) یا رباط ها و غضروف هاوومینیسک زانو بوجود می‌آید. اغلب مشکلات زانو به خوبی به روش‌های درمانی محافظه کارانه واکنش نشان می‌دهند و به جراحی نیاز ندارند.
علل درد زانو :
شایعترین علل درد زانو که نیاز به اینترونشن دارند شامل:
- آرتروز زانو : درانتهای استخوان مفاصل یک لایه غضروف است که موجب تسهیل حرکت و ضربه گیری میشود. آرتروز موجب تخریب غضروف ها و تغییر بافت استخوانی زیرین و تشکیل زوائد استخوانی می گردد که گه گاه جدا و شناور میگردند و در نهایت موجب کاهش فضای مفصلی ، تغییرزاویه ، درد و تورم می گردد.
- پارگی منیسک : منیسک یک غضروف C شکل با خاصیت ارتجاعی است که از زانو در سطح داخلی و خارجی محافظت می کند و ضربه گیر است و موجب پایداری مفصل می شود. پارگی منیسک زانو معمولاً پی‌آمد پیچ خوردن یا چرخیدن سریع زانوی خم شده است در ورزشکاران و نیز با افزایش سن دیده می شود.
- آسیب تاندون کشکک : زیر کشکک بوده و عضله چهار سر زانو به آن متصل می شود این تاندون بسیار محکم تقریباً ۲ سانتی متر عرض دارد و وظیفه آن تقویت پا در کنار عضله‌های چهار سر ران است. اصلی ترین علائم آسیب به این تاندون احساس درد جلوی زانو است. فعالیت‌های مکرر ورزشی مانند ضربه زدن با پا و پریدن، باعث وارد شدن فشار زیادی به این تاندون پا می شود و منجر به التهاب، پارگی‌های بسیار کوچک و درد زیر زانو می شود.
علائم :
علائم مشکلات زانو اغلب به آهستگی به وجود می‌آیند و با گذشت زمان افزایش می یابد. علائم و نشانه‌ها شامل:
- درد : مفصل در حرکت یا با فشار دچار درد می گردد که براساس محل آسیب مکان درد متفاوت است.
- خشکی مفصل : خشکی مفصل که هنگام بیداری صبحگاهی شدید است.
- التهاب : مفصل حتی با وارد کردن فشار کم، دچار التهاب میشود.
- کاهش انعطاف : دامنه حرکتی مفصل محدود می شود.
- قفل و خالی کردن زانو : گیر کردن مفصل در میانه حرکت زانو
- کریپیتاسیون : احساس صدای سایش هنگام حرکت
تشخیص علت درد زانو :
تشخیص زود هنگام مشکلات زانو باعث جلوگیری از پیشرفت آسیب دیدگی میشود. تشخیص شامل شرح حال ، معاینه فیزیکی ، آزمایشات و تصویربرداری های مورد لزوم است که شامل گرافی ساده و جهت بررسی بافت نرم و ام آر آی می باشد.
داروهای موثر زانو درد :
از داروها جهت برطرف کردن علائم در فاز حاد استفاده می گردد که شامل مسکن های ضدالتهابی و ترکیبات غضروف ساز می باشد.
درمان های غیر تهاجمی درد زانو :
- فیزیوتراپی : در فیزیوتراپی ترکیبی از روش‌های غیرفعال و تمرین‌ها جهت تقویت ساختارعضلانی و حرکت‌های اصلاحی به کار گرفته میشود. مدالیته‌های درمانی غیرفعال مانند یخ/ گرما، اولتراسوند و تحریک الکتریکی درد و گرفتگی عضلانی را در کاهش می‌دهد. بیمار مبتلا به کمک انجام تمرین‌های مخصوص روش افزایش انعطاف پذیری و دامنه حرکتی را فرا می‌گیرد و بر قدرت عضلات خود که حمایت کننده زانو هستند می‌افزاید. بیماران نباید از روی آوردن به این درمان نگران باشند، حتی بیماران دچار درد و مشکلات حرکتی نیز از انجام تمرین های ایزومتریک سود می‌برند.
- زانوبند طبی : استفاده از زانوبند یا بریس در مراحل اولیه باعث کاهش فشار روی زانو می شود و این امر درد و علائم را تا حد زیادی کاهش می دهد.
- کفی و کفش طبی : کفی های مخصوص برای ایجاد هم ترازی زانو و عملکرد بهتر کشکک زانو مفید می باشد و ممکن است از سوی پزشک برای بیمار تجویز شود. پوشیدن کفش مناسب در درمان این بیماری اهمیت زیادی دارد.
- ماساژ و درمان دستی و منیپولیشن : اساس این تکنیک ها که توسط دست انجام می شود نیز تقویت ساختار عضلانی بافت های اطراف زانو می گردد.
- لیزر پرتوان : استفاده از لیزر پرتوان پالس موجب افزایش انرژی سلولی و ترمیم بافت های آسیب دیده و تا حدی جلوگیری از پیشرفت می گردد.
درمان های اینترونشنال و یا کمتر تهاجمی (مداخله ای) :
اعمال اینترونشنال توسط فوق تخصص درد تحت راهنمایی اشعه ایکس (فلوئوروسکوپی) و یا سونوگرافی در اتاق عمل انجام می گردد که شامل:
- تزریق ژل : مایع مفصلی حاوی اسید هیالورونیک است که باعث میشود این مایع سفت و چسبناک شود. در مشکلات زانو ، تولید اسید هیالورونیک کاهش پیدا می‌کند و غلظت آن در مایع مفصلی کاهش می یاد. این مساله منجر به تولید مایع رقیق‌تری میشود که توانایی کمتری در روان سازی مفصل و جذب ضربه دارد ، لذا تزریق داخل مفصلی ژل هیالگان جبران این مشکل راخواهد کرد.
- تزریق اوزون : روش درمان زانو درد ناشی از آرتروز زانو با استفاده از تزریق اوزون برای انواع مشکلات زانو مفید و موثر می باشد. در موارد ابتلا به آسیب دیدگی های زانو از جمله آرتروز زانو این روش درمانی باعث بهبود جریان خون در بافت آسیب دیده می شود و بدین ترتیب با فراهم کرد مواد مغذی در بافت، باعث تسریع در بهبودی می شود. در این روش ازون 25 میکروگرم به بافت آسیب دیده زانو تزریق می شود، و باعث از بین رفتن درد و تورم می شود و رسوبات فیبری را تحریک می کند، تا باعث شود سلول ها با استفاده از این رسوبات، بافت آسیب دیده را ترمیم کنند. تزریق اوزون باید هر ۱ الی ۲ هفته یکبار تکرار شود، بیماران پس از یک الی دو جلسه درمانی به بهبودی و نتایج دلخواه (تسکین درد و از بین رفتن تورم) می رسند.
- تزریق PRP : تزریق PRP یا پلاسمای غنی از پلاکت، یکی از روش های درمانی موثر در درمان آرتروز زانو می باشد. در این روش پلاکت های غلیظ شده که حاوی فاکتورهای رشد سلولی هستند تهیه و تزریق شده که در محیط تزریق شده مفصلی موجب جلوگیری از روند تخریب بافتی و ترمیم می گردد. این روش عوارض جانبی ندارد زیرا پلاسمای غنی از پلاکت از خون خود بیمار گرفته می شود .
- تزریق ارتوکین : در روش ارتوکین ، خون خود بیمار گرفته شده و سرم آن پالایش می شود که حاوی آنتاگونیست اینترلوکین 1 است و موجب کاهش درد و التهاب بافت آسیب دیده و ترمیم آن می شود.
- پرولوتراپی : از ترکیب گلوکز هیپرتونیک با غلظت های 12.5 درصد و بالاتر جهت ترمیم بافت آسیب دیده با تزریقات مکرر استفاده می گردد.
- رادیوفرکوئنسی : از رادیوفرکوئنسی با مد پالس در جهت ترمیم مشکلات داخل مفصل و نیز تعدیل پیام عصبی انتقال درد (نرومدولیشن) اعصاب زانویی و… استفاده می گردد.
مشاوره رایگان با دکتر محمدرضا کاظمی
