کمر درد

من دکتر محمدرضا کاظمی هستم، فلوشیپ فوق‌تخصصی درد. سال‌هاست با بیماران زیادی سر و کار دارم که از دردهای ستون فقرات، مخصوصاً کمر و گردن، شکایت دارن. این دردها خیلی وقت‌ها کیفیت زندگی رو پایین میارن، ولی خبر خوب اینه که وقتی نوع درد رو بشناسیم، درمان خیلی راحت‌تر و دقیق‌تر می‌شه. تو این مقاله قراره خیلی راحت و خودمونی درباره انواع کمر درد و گردن درد باهاتون صحبت کنم.

انواع کمر درد

کمر درد یکی از شایع‌ترین علت‌های مراجعه بیماران به مطبمه. ولی نکته مهم اینه که همه‌ی کمردردها مثل هم نیستن. در ادامه با شایع‌ترین انواعش آشنا می‌شیم:

۱. درد مکانیکی (عضلانی)

شایع‌ترین نوع کمرده. معمولاً بعد از بلند کردن وسیله سنگین، نشستن طولانی یا فعالیت‌های زیاد اتفاق می‌افته. عضلات یا رباط‌های کمر دچار کشیدگی می‌شن.

مثال ساده‌ش؟

کسی که برای اسباب‌کشی خم شده و بعدش دچار درد شده.

درمان پیشنهادی

استراحت کوتاه، گرما، داروهای شل‌کننده عضله و فیزیوتراپی.

۲. درد ناشی از فتق دیسک

این درد معمولاً با تیرکشیدن به پا (سیاتیک) همراهه. وقتی دیسک بین مهره‌ای بیرون بزنه، به عصب فشار میاره و درد به باسن، ران یا حتی ساق پا منتقل می‌شه.

 علائم:

بی‌حسی، گزگز، ضعف پا

درمان: دارو، تزریق تخصصی، و در بعضی موارد جراحی

۳. درد التهابی یا آرتروز کمر

در افراد بالای ۴۰ سال شایع‌تره. ناشی از ساییدگی مفاصل مهره‌ایه. صبح‌ها با خشکی کمر بیدار می‌شن که با حرکت بهتر می‌شه.

راهکار

فعالیت مداوم، داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی، و تغذیه مناسب

۴. درد ارجاعی

گاهی کمردرد اصلاً ربطی به خود کمر نداره. مثلاً مشکلات کلیوی یا دستگاه گوارش، ممکنه خودشونو به شکل کمردرد نشون بدن.

حالا بریم سراغ گردن، که این روزها با موبایل و کار پشت سیستم خیلی درگیرشه!

۱. درد عضلانی یا «گردن موبایلی»

شایع‌ترین نوع گردن‌درده. مخصوصاً در جوان‌ترها که ساعت‌ها سرشون تو گوشی یا لپ‌تاپه. عضلات گردن دچار کشیدگی می‌شن.

 راهکار: اصلاح حالت نشستن، ماساژ ملایم، ورزش‌های کششی

۲. درد مفصلی (آرتروز گردن)

در افراد میانسال و مسن شایعه. مفاصل بین مهره‌ها تحلیل می‌رن و باعث خشکی و درد مزمن می‌شن.

علائم: محدودیت حرکت گردن، صدای تق‌تق
درمان: دارو، فیزیوتراپی، تزریق در مفاصل گردنی

۳. درد عصبی (فتق دیسک گردن)

وقتی دیسک گردن بیرون بزنه، به ریشه‌های عصبی فشار میاره. درد از گردن به شونه، بازو یا انگشت‌ها می‌زنه.

علائم: گزگز، بی‌حسی، تیرکشیدن
درمان: دارو، فیزیوتراپی، تزریق تخصصی و در موارد شدید، جراحی

۴. سردرد گردنی

بعضی وقت‌ها منبع سردرد، گرفتگی عضلات گردنه. درد از پشت گردن شروع می‌شه و به سر می‌رسه.

 درمان:

اصلاح سبک زندگی، ماساژ، گرما و مشاوره پزشکی

همانطور که پیش از این در قسمت دردهای کمر گفتیم، علت کمر درد می تواند براساس عوامل متعدد بوجود بیاید، از شکل نشستن و کار کردن تا افزایش سن و… در این مقاله سایت دکتر کاظمی سعی خواهیم کرد بصورت دقیق تر این عوامل را برای شما شرح دهیم.

نوع درد	ناحیه درگیر	علائم کلیدی	درمان پیشنهادی
درد عضلانی	کمر / گردن	درد مبهم، محدودیت حرکت	استراحت، گرما، فیزیوتراپی
درد دیسکی	کمر / گردن	درد تیرکشنده، گزگز، بی‌حسی	دارو، تزریق، جراحی در موارد خاص
درد مفصلی	کمر / گردن	خشکی، درد صبحگاهی، محدودیت حرکت	داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی
درد ارجاعی	کمر	درد همراه با علائم داخلی	بررسی علت زمینه‌ای
سردرد گردنی	گردن	درد از گردن به پشت سر	ورزش، ماساژ، اصلاح وضعیت بدن

علائم کمر درد

درد کمر همیشه یه جور نیست! ببینید، کمردرد یه اسم کلیه. یعنی ممکنه شما و دوستتون هر دو بگید “کمرم درد می‌کنه”، ولی دلیل و علائم درد شما کاملاً متفاوت باشه. برای همین شناختن دقیق علائم خیلی مهمه.
در ادامه براتون علائم رایج کمردرد رو با مثال‌های ساده و توضیح خودمونی می‌گم که بدونید باید دنبال چی بگردید.

علائم شایع کمردرد که باید بشناسید

۱. درد در ناحیه پایین کمر (درد موضعی)

شایع‌ترین نشونه‌ست. معمولاً به‌صورت مبهم یا تیرکشنده در مرکز یا دو طرف پایین کمر احساس می‌شه. این درد ممکنه بعد از بیدار شدن یا نشستن طولانی شروع شه.

مثال: کارمندی که ۸ ساعت پشت میز نشسته، بعد از بلند شدن، حس خشکی و درد داره.

۲. درد همراه با تیر کشیدن به پاها (سیاتیک)

این علامت بیشتر تو فتق دیسک کمری دیده می‌شه. درد از کمر شروع می‌شه و از باسن به پشت ران و ساق پا تیر می‌کشه. ممکنه با بی‌حسی یا گزگز هم همراه باشه.

اگه این علامت رو دارید، حتماً باید بررسی دقیق بشید. چون ممکنه عصب سیاتیک درگیر شده باشه.

۳. خشکی صبحگاهی کمر

اگه صبح‌ها وقتی از خواب بیدار می‌شید حس می‌کنید کمرتون خشک شده و حرکت‌ دادنش سخته، ولی با کمی راه رفتن بهتر می‌شه، ممکنه آرتروز یا التهاب مفاصل ستون فقرات داشته باشید.

۴. بی‌حسی، گزگز یا ضعف عضلانی

این‌ها علائمی هستن که معمولاً نشون می‌دن اعصاب درگیر شدن. مثلاً بیمار می‌گه پام حس نداره یا موقع راه رفتن احساس می‌کنه زانوش می‌لرزه. این‌ها رو نباید پشت گوش بندازید.

۵. درد هنگام خم شدن یا بلند کردن اجسام

اگه موقع بلند کردن جسمی یا خم شدن، درد شدید دارید و حس می‌کنید عضلات کمرتون کشیده می‌شن یا اسپاسم می‌گیرن، این ممکنه نشونه‌ی کشیدگی یا آسیب عضلانی باشه.

۶. درد شبانه یا تب همزمان با کمردرد

اگه درد کمر شما شب‌ها بیدارتون می‌کنه یا همراه با تب و لرز و تعریق شبانه‌ست، این دیگه یه درد ساده نیست. ممکنه نشونه‌ی عفونت یا حتی بیماری‌های زمینه‌ای جدی‌تر باشه که نیاز به بررسی فوری دارن.

جدول خلاصه علائم کمردرد و دلیل احتمالی آن‌ها

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

هر کمردردی نیاز به نگرانی نداره. اما اگه این علائم رو داشتید، معطل نکنید:

• درد بیشتر از یک هفته ادامه‌دار باشه
• درد با استراحت و داروی ساده بهتر نشه
• درد با بی‌حسی، گزگز یا ضعف همراه باشه
• تب، کاهش وزن یا بی‌خوابی به درد اضافه بشه

دلایل کمر درد

شاید براتون جالب باشه بدونید روزانه کلی مراجعه‌کننده دارم که با درد کمر میان پیشم، ولی جالبه که علت دردشون با هم فرق داره! بله، کمردرد هزار تا دلیل داره. و تا وقتی دلیلش رو ندونیم، درمان درست هم نمی‌تونیم انتخاب کنیم.

چرا اصلاً کمر درد می‌گیره؟

واقعیت اینه که کمر، ستون نگهدارنده‌ی بدنه. پس کاملاً طبیعی‌ه که فشار زیادی بهش بیاد. اما وقتی این فشار بیشتر از حد تحملش بشه، یا به درستی مدیریت نشه، درد شروع می‌شه. حالا بریم ببینیم چه دلایلی پشت این درد هست.

دلایل اصلی کمردرد

۱. وضعیت نادرست بدن

یکی از شایع‌ترین دلایل کمردرد، بد نشستن یا خوابیدن اشتباهه.
برای مثال: نشستن طولانی پشت کامپیوتر بدون تکیه‌گاه مناسب، یا خوابیدن روی تشک‌های خیلی نرم یا خیلی سفت.

 چی‌کار کنیم؟
صندلی استاندارد، تکیه‌گاه مناسب، تغییر وضعیت هر نیم‌ساعت، بالش و تشک مناسب خواب.

۲. فشار زیاد به کمر (بلند کردن نادرست اجسام)

خیلی وقت‌ها یه وسیله سنگین رو بدون خم کردن زانو بلند می‌کنیم و همون باعث فشار ناگهانی به ستون فقرات می‌شه.

 پیشنهاد من:
همیشه قبل از بلند کردن وسیله سنگین، اول زانو رو خم کنید، پشت‌تون صاف باشه، و با قدرت پاها بلندش کنید نه کمر.

۳. ضعف عضلات شکم و کمر

کمر برای اینکه قوی بمونه، نیاز به عضلات پشتیبان داره. اگه عضلات شکم، پهلو و پایین کمر ضعیف باشن، همه‌ی بار روی خود ستون فقرات می‌افته.

 چی بخوریم و چی کار کنیم؟
ورزش‌های سبک و منظم مخصوص عضلات مرکزی بدن مثل پل، پلانک یا کشش گربه و شتر.

۴. فتق دیسک کمر (دیسک بیرون زده)

اگه دیسک بین مهره‌ها به دلایل مختلف مثل فشار ناگهانی یا پیری بیرون بزنه، به عصب فشار میاره و باعث درد شدید، تیرکشنده یا گزگز در پاها می‌شه.

نشونه‌ها:
دردی که از کمر به پا تیر می‌کشه، بی‌حسی پا یا ضعف عضلانی.

۵. استرس و فشارهای روانی

باورتون بشه یا نه، استرس زیاد می‌تونه باعث گرفتگی عضلات پشت بشه و به مرور باعث کمردرد مزمن بشه.

 راه‌حل:
ورزش هوازی، مدیتیشن، خواب کافی، و مهم‌تر از همه، پیدا کردن علت استرس و مدیریتش.

۶. بیماری‌های زمینه‌ای مثل آرتروز یا پوکی استخوان

با بالا رفتن سن، مفاصل بین مهره‌ها ممکنه تحلیل برن یا استخوان‌ها نازک و شکننده بشن. این شرایط باعث درد مزمن در ناحیه کمر می‌شه.

جدول خلاصه دلایل کمردرد و راهکار پیشنهادی

علل کمر درد

بسیاری از کمردردها ناشی از تغییر در بیومکانیک کمر می باشد که بسیاری از آنها ناشی از تغییرات آرتروزی و افزایش سن در سطح مهره ها و مفاصل کمری می باشد.

علل شایع درد کمر شامل

کشیدگی عضلات : استفاده بیش از حد از عضلات کمر در فعالیتهای مختلف ورزش و کاری

آرتروز و فرسایش مفاصل:

  افزایش سن و ضربات و گذشت زمان موجب فرسایش و از بین رفتن غضروف بین مهره ها می شود که می تواند بر حرکت مفصل تاثیر گذاشته و باعث ایجاد درد می شوند.

همانند دیگر اعضای بدن سطح استخوان های کمر ناهموارتر خواهد شد. دیسک مجاور مهره ها  آب خود را از دست خواهد داد. رباط هایی که استخوان‌ها را در محل خود نگه می‌دارند، سخت ترشده  در نتیجه حرکت رباط ها و دیسک های بین مهره‌ای سخت تر می گردد و ممکن است کانال نخاعی تنگ تر شود و بر روی نخاع و اعصابی که به پاها منتقل می‌شوند، فشار بیشتری وارد شود.

فتق دیسک کمر :

فتق دیسک کمر و یا خارج شدن آن از محل طبیعی خود در ستون فقرات می تواند باعث وارد شدن فشار به عصب و ایجاد درد انتشاری به اندام  تحتانی شود.

ضربه و آسیب دیدگی :

 تصادف رانندگی از پشت اغلب باعث ایجاد ضربات شدید و ایجاد کشیدگی در بافت نرم کمر و استخوان های مجاور شده که مستعد کننده تغییرات بافتی و آرتروز در کمر خواهد بود.

میزان تناسب اندام :

  در افرادی عدم  تناسب اندام تحتانی و کمر و شکم شایع تر است. عضلات پشت و شکم ضعیف نمی توانند به خوبی از ستون مهره ها محافظت کنند و این مهم در بارداری و چاقی شکم و حتی در کودکانی که کیف سنگین مدرسه حمل می کنند و یا کارگران حمل کننده بارهای سنگین به وضوح دیده می شود.

عوامل خطر شغلی :

مشاغلی با بلند کردن اجسام سنگین (بخصوص با چرخاندن یا لرزش ستون فقرات)

مشاغل غیر متحرک یا پشت میزنشینی (استفاده ازصندلی نامناسب) به خصوص هنگام نشستن نامناسب فرد

افرادی که پس از  بی تحرکی در طول هفته یک باره به شدت ورزش می کنند، استعداد بیشتری نسبت به افرادی که روزانه مقدار کمی ورزش می کنند، برای کمر درد دارند.

عوامل سلامت روانی :

اضطراب ، افسردگی و تنش های روحی می توانند موجب کاهش آستانه درد شوند یعنی محرک های دردناک شدیدترحس می گردند.

بیماری ها :

 ابتلا به بعضی بیماری های خاص همچون بیماری های روماتیسمی  ایجاد کننده کمر درد می باشد.

تشخیص علت کمردرد

شرح حال کامل و معاینه ی فیزیکی در تشخیص علل درد بسیار کمک کننده هستند. آزمون های عصبی به همراه معاینه ی کامل کمر، به منظور تشخیص علل درد و درمان مناسب، انجام می شوند و در کنار آن از روش های تصویر برداری نظیر عکس ساده کمری ، سی تی اسکن ، ام آر آی (MRI) و میلوگرافی و… و نیز تست عصب و عضله استفاده می شود.

انواع درمان کمر درد

درمان های غیرتهاجمی

روش های مرسوم درمان به شرح زیر می باشد:

گرما و سرما : هیچ گاه به عنوان راه حل سریعی برای درمان آسیب کمر شناخته نشده اند، با این وجود می توانند به کاهش درد و التهاب برای افراد دچار درد حاد، تحت حاد و مزمن کمک کنند. همچنین در برخی افراد به تحرک بیشتر نیز، کمک می کنند.

کاهش فعالیت : استراحت باید محدود باشد. افراد باید از فعالیت های تشدید کننده درد پرهیز نموده ولی فعالیت های روزمره را می بایست هر چه زود تر آغاز کرد زیرا طولانی شدن استراحت موجب تنبلی و ضعف عضلات شده که موجب آسیب بیشتر به مهره های کمری خواهد شد.

فعالیت های تقویت کننده عضلات کمر

فعالیت های ورزشی بهبود کمر درد های مزمن را سرعت می بخشند. افزایش قدرت عضلانی، به خصوص در افراد دارای مشکلات اسکلتی از اهمیت بالایی برخوردار است. پزشکان با آموزش تمرینات مفید به تقویت و حمایت عضلات کمری کمک می کنند.

تقویت فیزیکی ستون فقرات

فیزیوتراپی برای تقویت گروه های عضلانی محافظ ستون فقرات و بهبود تحرک و انعطاف پذیری و اصلاح وضعیت بدن، به همراه دیگر درمان ها مانند لیزر درمانی پرتوان  کمر و ورزش درمانی کمر استفاده می شود. سایر روش های درمانی غیرتهاجمی کمر درد شامل مانیپولاسیون و تحرک بخشی ستون فقرات ، تراکشن (کشش) و طب سوزنی می باشد که در موارد کمردردهای مزمن با مشکلات خفیف مورد استفاده قرار می گیرد.

درمان دارویی کمر درد

 انواع داروهای مورد استفاده برای درمان کمر درد :

دارو های مسکن مخصوصا به منظور از بین بردن درد ساخته شده اند.

دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)  جهت کاهش درد و التهاب

دارو های ضد تشنج : جهت مهار سیگنال های غیرطبیعی درد ناشی از تحریک رشته های عصبی

دارو های ضد افسردگی: با افزایش میزان سروتونین ، نوراپی نفرین در فضای سیناپسی موجب مهار سیگنال های درد عصبی می گردد.

درمان های کمتر تهاجمی (اینترونشنال):

تزریق اپیدورال : یک راه رایج برای درمان کوتاه مدت کمر درد و درد سیاتیک ناشی از التهاب می باشد. در این تکنیک از داروهای لوکال آنستتیک و کورتیکو استروییدها و ترکیبات پیش التهابی (نظیر اوزون) استفاده میشود.

تزریق ترانس فورامینال :

دراین روش ریشه عصبی که در اثرفشار دیسک و… دچار التهاب شده به شکل جداگانه و اختصاصی تحت تزریق در فضای خروجی ریشه قرار می گیرد که موجب رفع التهاب رشته عصبی و درد و سایر علائم می گردد.

رادیوفرکوئنسی :

درتکنیک های فوق الذکر به جای تزریق دارو از امواج رادیویی استفاده می شود که موجب اثر بهبود یابنده طولانی می گردد.

تحریک الکتریکی اعصاب از طریق پوست (TENS) : عبارت است از همراه داشتن یک وسیله ی الکتریکی که الکترود های آن روی پوست ناحیه دردناک قرار گرفته و با ایجاد تکانه های الکتریکی، سیگنال های درد در اعصاب مجاور را از کار می اندازد. فرض بر این است که تحریک دستگاه عصبی می تواند باعث تغییر در ادراک درد شود. مطالعات اولیه در مورد TENS نشان داد که که این روش سطح اندورفین (مسکن درد طبیعی بدن) را بالا می برد.

برای درمان کمر درد روش های متنوع دیگری ازجمله تزریق پلاکت ، اوزون ، TENS محرک نخاعی و … نیز استفاده می شود که در سایر بخش ها به تفصیل توضیح داده شده است.

عمل جراحی باز کمر

هنگامی که دیگر راه های درمان نتیجه بخش نباشند گام آخر (پس از شکست سایر راه ها) جراحی باز کمر می باشد. جراحی باز میتواند موجب آرتروز زودرس مفاصل فاست مهره ای و چسبندگی های اپیدورال شود که در آینده نیاز به اینترونشن خواهد داشت.

پیشگیری از کمر درد

جلوگیری از درد دوباره ی کمر در اثر اصلاح وضعیت نشستن  و پرهیز از حرکات ناگهانی و و بلند کردن صحیح اجسام امکان پذیراست. استفاده از کمربند های طبی بحث برانگیز بوده و مطالعات زیادی نشان داده اند که استفاده از این وسایل به جهت پیشگیری یا درمان کمردردهای معمولی بیهوده وحتی ممکن است با استفاده ی کم تر از عضلات پشت و ضعیف شدن آن ها، باعث تشدید آسیب های آرتروزی مهره ها و ایجاد یا تشدید کمردرد ها شود و استفاده ازآ ن تنها در موارد شدید آرتروزواسکولیوز و تنگی بسیار شدید کانال توصیه می گردد.

کمردرد یکی از علل اصلی ناتوانی در سراسر جهان است که می‌تواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد. معمولا با افزایش سن، احتمال ابتلا به آن به‌دلیل سبک زندگی نادرست و تخریب تدریجی دیسک‌های ستون فقرات افزایش می‌یابد.
طبق تجربه، درد پایین کمر ممکن است مربوط به آسیب ستون فقرات کمری، دیسک‌های بین مهره‌ها، رباط‌های اطراف ستون فقرات، نخاع و اعصاب، عضلات کمر، اندام‌های داخلی شکم و لگن یا پوست اطراف ناحیه کمر باشد. درحالی‌که درد در قسمت بالای کمر به‌دلیل اختلالات آئورت، تومورهای قفسه سینه یا التهاب ستون فقرات بروز می‌کند.
خوشبختانه با پیشرفت‌های صورت‌گرفته در علم پزشکی، روند تسکین و درمان این بیماری سرعت گرفته است. همچنین مشخص شده است که با حفظ وزن مناسب و فعال ماندن، می‌توان خطر بروز آن را کاهش داد. در ادامه به جزئیات بیشتری در زمینه درد پایین کمر اشاره خواهیم کرد.

درد پایین کمر

متاسفانه درد پایین کمر بسیار شایع است. طبق آمار، از هر پنج نفر حدود چهار نفر در مقطعی از زندگی خود دچار آن می‌شوند. اغلب در اثر کشیدگی (آسیب) به عضلات یا تاندون‌های پشت، آرتریت، مشکلات ساختاری و آسیب به دیسک‌ها بروز می‌کند. شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است و در برخی موارد می‌تواند راه رفتن، خوابیدن، کار کردن یا انجام فعالیت‌های روزمره را دشوار یا غیرممکن کند.
اگرچه معمولا درد پایین کمر با استراحت، فیزیوتراپی و مصرف دارو بهتر می‌شود. اما در مواردی نیاز به تزریق کورتیزون و درمان‌های عملی مانند کایروپراکتیک است. همچنین برای ترمیم برخی از آسیب‌ها و شرایط، باید جراحی انجام شود.

رایج‌ترین علائم درد پایین کمر

علائم کمردرد می‌توانند به طور ناگهانی یا به تدریج ظاهر شوند. درد پایین کمر ممکن است تیز یا مبهم و دردناک باشد و به پایین یا پشت پاها کشیده شود.

سایر علائم آن عبارتند از:

•  سفتی کمر. در اثر سفتی، حرکت دادن یا صاف کردن کمر سخت است. همچنین بلند شدن از حالت نشسته کمی طول می‌کشد.
• مشکل در حفظ وضعیت طبیعی بدن. بسیاری از افراد مبتلا به کمردرد به سختی می‌توانند صاف بایستند و اغلب به حالت کج یا خمیده حرکت می‌کنند.
• اسپاسم عضلات کمر. ماهیچه‌های کمر می‌توانند به طور غیرقابل کنترل منقبض شوند. درد شدید ناشی از آن، ایستادن و راه رفتن را دشوار یا غیرممکن می‌کند.

علل ابتلا به درد پایین کمر چیست؟

بسیاری از آسیب‌ها، شرایط و بیماری‌ها مانند موارد زیر می‌توانند باعث بروز کمردرد شوند.

کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن کمر

شایع‌ترین علت کمردرد است که معمولا در اثر بلند کردن مکرر اجسام سنگین یا انجام یک حرکت ناهنجار بروز می‌کند. زیرا این حرکات عضلات پشت، تاندون‌ها و رباط‌های ستون فقرات را تحت فشار قرار می‌دهند.

شکستگی مهره‌های ستون فقرات

استخوان‌های پایینی ستون فقرات ممکن است در حین تصادف یا سقوط بشکنند و باعث بروز درد پایین کمر شوند. همچنین برخی شرایط مانند اسپوندیلولیز یا پوکی استخوان، خطر شکستگی را افزایش می‌دهند.

مشکلات دیسک ستون فقرات

دیسک‌ها به‌عنوان بالشتک بین مهره‌ها قرار دارند و از آنها محافظت می‌کنند. گاهی این دیسک‌ها کمی از موقعیت خود در ستون فقرات کمی خارج می‌شوند (فتق دیسک) یا پاره می‌شوند و بر روی اعصاب مجاور فشار وارد می‌کنند. همچنین با افزایش سن، خطر بروز بیماری دیسک دژنراتیو و تخریب دیسک‌ها وجود دارد. مطمئنا در این شرایط دیسک‌ها محافظت کمتری ارائه می‌دهند و کمردرد بروز می‌کند.

اسپوندیلولیستزیس (Spondylolisthesis)

• این وضعیت باعث می‌شود که مهره‌های ستون فقرات دچار لغزش شده و از جای خود خارج شوند. به‌همین‌دلیل، منجر به کمردرد و اغلب پادرد می‌شود.
  مشکلات ساختاری
  مشکلات ساختاری بسیاری مانند تنگی کانال نخاع می‌توانند با وارد کردن فشار روی نخاع، باعث درد شدید عصب سیاتیک و کمردرد شوند. مشکل دیگری مانند اسکولیوز (انحنای ستون فقرات) نیز می‌تواند منجر به کمردرد، سفتی عضلات کمر و مشکل در حرکت کردن شود.
  استئوآرتریت یا آرتروز
  آرتروز در اثر تخریب غضروف مفاصل بروز می‌کند. جالب است بدانید که شایع‌ترین نوع آرتریت است که باعث درد پایین کمر می‌شود.
  برخی بیماری‌ها
  تومورهای ستون فقرات، عفونت‌ها و انواع مختلفی از سرطان می‌توانند باعث کمردرد شوند. سایر شرایط مانند سنگ کلیه و آنوریسم آئورت شکمی نیز می‌توانند خطر بروز درد پایین کمر را افزایش دهند.
  انواع درد پایین کمر
  درد پایین کمر توسط متخصصان پزشکی به روش‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شود. این درد می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. همچنین می‌تواند بر اساس مدت زمانی‌که طول می‌کشد، حاد یا مزمن باشد. دردهای مزمن گاهی سه تا شش ماه طول می‌کشند. درحالی‌که دردهای حاد معمولا بعد از گذشت 1 تا 2 هفته برطرف می‌شوند.
  همچنین درد پایین کمر می‌تواند موضعی، انتشاری یا ارجاعی باشد. درد موضعی در یک ناحیه خاص ایجاد می‌شود و معمولا علت آن آسیب‌دیدگی دیسک است. درحالی‌که درد انتشاری منطقه گسترده‌ای را درگیر می‌کند و می‌تواند حتی تا پاها کشیده شود. معمولا علت بروز آن التهاب عصب سیاتیک، تنگی کانال نخاع و آرتروز است.
  درد ارجاعی ابتدا در نواحی غیر از کمر دیده می‌شود. زیرا علت بروز آن بیماری‌های دیگر مانند سنگ کلیه و آنوریسم آئورت شکمی است.
  راه‌های پیشگیری از درد پایین کمر
  شما نمی‌توانید از درد پایین کمر ناشی از بیماری یا مشکلات ساختاری در ستون فقرات جلوگیری کنید. اما می‌توانید با روش‌های زیر مانع از آسیب‌هایی که باعث کمردرد می‌شوند شوید:
  • حفظ وزن سالم. زیرا اضافه وزن به مهره‌ها و دیسک‌های ستون فقرات فشار وارد می‌کند.
  • تقویت عضلات شکم. ورزش‌هایی مانند پیلاتس، ماهیچه‌های مرکزی که از ستون فقرات حمایت می‌کنند را تقویت می‌کنند.
  • بلند کردن اجسام سنگین به روش صحیح. برای جلوگیری از آسیب سعی کنید هنگام بلند کردن اجسام، بالاتنه و کمر خود را خم نکنید. بلکه باید زانوهای خود را خم کنید و از نیروی پاهای خود استفاده کنید.
  راه‌های درمان درد پایین کمراکثر افراد مبتلا به کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن کمر بعد از گذشت یک تا دو هفته با استراحت و مصرف مسکن بهبود می‌یابند و در طولانی‌مدت مشکلی ندارند. اما افراد مسن و مبتلا به بیماری‌های دژنراتیو مانند آرتریت و پوکی استخوان، اغلب درگیر کمردرد مزمن می‌شوند و علائم آنها با گذشت زمان بدتر می‌شود. به‌همین‌دلیل، درمان به موقع اهمیت زیادی دارد. از روش‌های موثر برای درمان درد پایین کمر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
  دارودرمانی
  پزشک ممکن است برای تسکین درد و کاهش التهاب و اسپاسم، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و داروهای شل‌کننده عضلانی تجویز کند. در مواردی نیز نیاز به تزریق استروئید در ناحیه کمر برای تسکین درد و کاهش التهاب است.
  فیزیوتراپی
  فیزیوتراپی می‌تواند عضلات کمر را تقویت کند تا بتوانند از ستون فقرات حمایت کنند. همچنین انعطاف‌پذیری را بهبود می‌بخشد و کمک می‌کند تا از بروز آسیب دیگری جلوگیری شود.
  کایروپراکتیک
  کایروپراکتیک به همراه ماساژدرمانی می‌تواند عضلات سفت را شل کند و درد پایین کمر را کاهش دهد. بدین‌شکل به بازیابی عملکرد بیمار کمک زیادی می‌کند.
  جراحی
  برخی از آسیب‌ها برای ترمیم نیاز به جراحی دارند. امروزه روش‌های مختلفی برای جراحی وجود دارد که بسیاری از آنها تکنیک‌های کم‌تهاجمی هستند.

کمردرد چیست؟پشت انسان ساختار پیچیده‌ای از ماهیچه‌ها، رباط‌ها، تاندون‌ها، دیسک‌ها و استخوان‌ها است که با هم کار می‌کنند تا بدن را پشتیبانی و حرکت آن را امکان‌پذیر کنند. مهره‌های ستون فقرات با بالشتک‌های غضروف‌مانندی به نام دیسک پوشانده شده‌اند. اگرچه مشکلات مربوط به هریک از این اجزا می‌تواند منجر به کمردرد شود. اما گاهی علت کمردرد نامشخص است.
طبق تجربه، آسیب به اجزای کمر ممکن است ناشی از فشار، ضربه شدید، شرایط پزشکی، وضعیت نامناسب بدن و موارد دیگر باشد. اگر چند روزی است که درگیر علائمی مانند موارد زیر شده‌اید، حتما به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید:

• کمردردی که با استراحت بهبود نمی‌یابد.
• بی‌حسی در پاها
•  ضعف
•  تب
•  کاهش وزن غیرقابل توضیح
• علل خاص کمردرد در مردان
• براساس تحقیقات انجام‌شده، مهمترین دلایل کمردرد در مردان عبارتند از:
• چاقی
•  رگ‌به‌رگ شدن و کشیدگی عضلات یا رباط‌های کمر
• سبک زندگی نادرست
•  وضعیت بدنی ضعیف
•  بلند کردن مکرر اجسام سنگین به شیوه نادرست
• سیگار کشیدن
•  شرایط روانی
• ورزش حرفه‌ای
• روماتیسم ستون فقرات
• فیبرومیالژیا
• تنگی کانال نخاع
•  فتق دیسک
•  پوکی استخوان
• اسکولیوز یا انحراف جانبی ستون فقرات
• بیماری دژنراتیو دیسک مانند آرتروز
•  اسپوندیلولیستزیس
• سیاتیک
• علل خاص کمردرد در زنان
  مشخص شده است که زنان اغلب به دلایل زیر دچار کمردرد می‌شوند:
  • کشیدگی عضلات
  • سندرم پیش از قاعدگی
  • اندومتریوز
  • قاعدگی
  • بیماری التهابی لگن
  • فیبروم رحم
  • کیست‌های تخمدان
  • آدنومیوز
  • بارداری
  در ادامه به علت کمردرد در بارداری خواهیم پرداخت.
  کمردرد در بارداریکمردرد در بارداری یک مشکل شایع است و با شروع سه ماهه دوم، حدود 50 درصد از مادران را درگیر می‌کند. زیرا در این دوران، مادر وزن اضافه می‌کند. مرکز ثقل بدن او تغییر می‌کند. عضلات ناحیه معده که از ستون فقرات حمایت می‌کنند کشیده و ضعیف می‌شوند. تغییرات هورمونی باعث می‌شود که رباط‌های مفاصل لگن شل شوند. به‌همین‌دلیل، پزشکان توصیه می‌کنند که برای بهبود، از کمربندهای طبی مخصوص استفاده شود. همچنین:
  • کمپرس گرم روی کمر قرار داده شود.
  • برای استراحت کردن، به پهلوی چپ خوابیده و بین پاها بالش قرار داده شود.
  • کایروپراکتیک یا طب سوزنی انجام شود.
  روش‌های درمان کمردرد
  کمردرد معمولا با استراحت و درمان‌های خانگی مانند مصرف مسکن و قرار دادن کمپرس گرم یا کیسه یخ روی ناحیه دردناک برطرف می‌شود. اما گاهی اوقات، مداخله پزشکی ضروری است. در ادامه به جزئیات روش‌های درمانی مختلف اشاره خواهیم کرد.
  تجویز دارو
  داروهای حاوی کدئین یا هیدروکودون که مواد مخدر هستند، ممکن است برای دوره‌های کوتاه تجویز شوند. در برخی موارد، پزشکان ممکن است برای رفع گرفتگی، به همراه شل‌کننده‌های عضلانی مصرف داروهای ضدافسردگی مانند آمی تریپتیلین را نیز توصیه کنند.
  اگر این داروها موثر نباشند، ممکن است داروی ضدالتهاب قوی کورتیزون به فضای اپیدورال در اطراف نخاع تزریق شود. این کار به کاهش التهاب ریشه‌های عصبی کمک می‌کند.
  فیزیوتراپیگرمادرمانی، سرمادرمانی، تابش امواج فراصوت، تحریک الکتریکی و همچنین برخی از تکنیک‌های آزادسازی عضلات ممکن است به کاهش درد کمک کنند. با بهبود درد، فیزیوتراپیست ممکن است برخی از تمرینات را برای افزایش انعطاف‌پذیری و قدرت عضلات پشت و شکم و بهبود وضعیت بدن بیمار معرفی کند.
  تزریق بوتاکس
  براساس تحقیقات، تزریق بوتاکس با فلج کردن عضلات رگ‌به‌رگ شده کمک زیادی به کاهش درد می‌کند. البته این روش درمانی، برای حدود 3 تا 4 ماه موثر است و باید هر بار تمدید شود.
  کشش کمر
  کشش نوعی روش درمانی است که در طی آن پزشک متخصص ارتوپد سعی می‌کند به کمک ابزارهایی فتق یا بیرون‌زدگی دیسک را به موقعیت خود بازگرداند. این کار ممکن است به بهبود کمردرد کمک کند.
  درمان شناختی رفتاری
  درمان شناختی رفتاری می‌تواند با تکنیک‌های آرام‌سازی و راه‌های حفظ نگرش مثبت، به مدیریت کمردرد مزمن کمک کند. زیرا مشخص شده است که مشکلات روانی تاثیر زیادی در افزایش درد و اسپاسم عضلانی بیماران دارند.
  عمل جراحی
  معمولا پزشک به‌عنوان گزینه آخر، از روش جراحی برای درمان کمردرد استفاده می‌کند. به‌خصوص اگر در اثر فتق دیسک درد مداوم و فشار عصبی وجود داشته باشد که می‌تواند منجر به ضعف عضلانی شود. نمونه‌هایی از روش‌های جراحی عبارتند از:
  • فیوژن. در این روش جراح دو مهره را به هم متصل می‌کند و استخوان پیوندی را بین آنها قرار می‌دهد. اصولا مهره‌ها با صفحات فلزی و پیچ‌ها به یکدیگر آتل می‌شوند.
  • قرار دادن دیسک مصنوعی. در این روش جراح به‌عنوان جایگزین بالشتک بین دو مهره، یک دیسک مصنوعی قرار می‌دهد.
  • دیسککتومی. در طی آن جراح برای کاهش تحریک یا فشار به عصب، بخشی از دیسک را خارج می‌کند.
  • برداشتن بخشی از مهره. در این روش جراح بخش کوچکی از مهره را به‌دلیل فشاری که به نخاع یا اعصاب وارد می‌کند، برمی‌دارد.
  درمان‌های مکمل
  درمان‌های مکمل در کنار درمان‌های رایج کمک زیادی به بهبود کمردرد می‌کنند. مواردی چون:
  • اوستئوپاتی یا استخوان‌درمانی که روی دستورزی فیزیکی بافت‌های ماهیچه‌ای و استخوان‌ها متمرکز است.
  • شیاتسو یا ماساژ با فشار انگشت که نوعی ماساژ ژاپنی است و در امتداد خطوط انرژی بدن اعمال می‌شود.
  • طب سوزنی که شامل قرار دادن سوزن‌های ظریف در نقاط خاصی از بدن است. می‌تواند به بدن کمک کند که مسکن‌ طبیعی خود یعنی اندورفین را آزاد کند و بافت عصبی و عضلانی را تحریک کند.
  • یوگا که شامل حالات فیزیکی خاص، حرکات و تمرینات تنفسی است و به تقویت عضلات کمر و بهبود وضعیت بدن کمک می‌کند.
  سخن آخر
  بنابراین، عوامل مختلفی می‌توانند باعث بروز کمردرد شوند. مهم این است که علت آن به‌موقع توسط پزشک شناسایی شود تا بیمار بتواند بهترین روش درمانی را دریافت کند. زیرا گاهی شدت کمردرد به حدی زیاد است که فرد نمی‌تواند کارهای روزانه خود را انجام دهد.