دنبالچه انتهایی ترین قسمت ستون فقرات می باشد. این استخوان از 3 تا 5 مهره تشکیل شده و در حیوانات نقش تشکیل دهنده دم را دارد. دنبالچه در تحمل وزن نقش مهمی دارد. به این استخوان عضلات و لیگامان های کف لگن متصل می شوند که نقش مهمی در دفع ادرار و مدفوع دارند. در مقاله درد دنبالچه یا COCCYDYNIA دکتر کاظمی در مورد علائم و درمان این بیماری توضیح داده اند.
تیترهای مهم این مقاله
درد دنبالچه ناشی از چیست
درد دنبالچه دردی نسبتا شایع است که نه تنها در دنبالچه بلکه به شکل انتشاری در لگن و حتی درپاها حس می شود. شیوع این دردها در خانم ها بیشتراز آقایان است که به دلیل تفاوت آناتومی لگن این دو جنس با یکدیگر می باشد. این درد در حالت نشسته بیشتر است و نیز درد دنبالچه در بسیاری از موارد با اختلالات ادرار و مدفوع نیز همراهی دارد. این دردها معمولا در هنگام قاعدگی، اجابت مزاج و فعالیت جنسی تشدید می شوند.
علل درد دنبالچه
علل دردهای دنبالچه علل وسیعی می باشد که شایعترین آن مشتمل است بر ضربات و بی ثباتی استخوان دنبالچه، اسپاسم و گرفتگی عضلات منطقه و غیر هم راستا بودن دنبالچه با فقرات و… لیکن منشا بسیاری از دردهای دنبالچه قابل تعیین نبوده ( که به آن کوکسیدینی ایدیوپاتیک گفته می شود) و در این موارد باید علائم بیمار را کنترل کرد.
یکی از پرچالش ترین علل دردهای دنبالچه ضربات وارده به دنبالچه می باشد که ناشی از آسیب مستقیم و ضربه به دنیالچه می باشد مانند زمین خوردن با باسن روی یک سطح سفت از طریق ضربات ورزشی و یا سقوط و تصادفات و…. همچنین دنبالچه در حین زایمان و یا کشیدگی های مکرر نظیر دوچرخه سواری می تواند دچار آسیب گردد. چنانچه علل ذکر شده همراه با چاقی باشند میزان آسیب و درد به مراتب بیشتر خواهد بود.
علیرغم مصطلح بودن شکستگی دنبالچه عملا این پدیده نادر بوده و درد ناشی از ضربه در دنبالچه بیشتر ناشی از جابجایی استخوان ها می باشد.
درد دنبالچه بعد از زایمان
بسیاری از زنان پس از وضع حمل دچار درد هایی در ناحیه ی دنبالچه می شوند و بسیاری از فعالیت های روزانه از جمله نشستن و برخاستن، خوابیدن به صورت طاقباز برای آن ها دردناک می شود. آسیب به دنبالچه حین وضع حمل به علت فشاری است که جنین حین عبور از حفره لگنی به استخوان دنبالچه وارد می کند. این فشار می تواند باعث آسیب خفیف یا دررفتگی و شکستگی این استخوان بشود که میزان این آسیب بستگی به آناتومی لگن مادر، طریقه زایمان و سایز بزرگ جنین، کوچک بودن حفره ی لگنی و پوزیشن نامناسب جنین و .. دارد.
تشخیص درد دنبالچه
ابتدا شرح حال بیمار بسیار کمک کننده است که شامل درد انتهای ستون فقرات بوده که با نشستن تشدید می شود و نیز تشدید درد در هنگام اجابت مزاج و فعالیت جنسی وجود دارد. بیشترین درد در نوک دنبالچه است ولی انتشار به اطراف هم گزارش می شود.
در معاینه در لمس و حرکت استخوان دنبالچه (آخرین بند از ستون فقرات در بالای مقعد) درد زیادی احساس می شود .با توجه به اینکه درد استخوان دنبالچه در این منقطه می تواند به علت بیماری ها و بدخیمی های مقعد یا انتهای ستون فقرات بروز نماید افراد دچار علایم فوق می بایست جهت بررسی و تشخیص و علل درد دنبالچه به پزشک مراجعه نمایند.
درمان درد دنبالچه
قبل از هر چه در درمان باید از بالشتک حلقوی دنبالچه مانند شکل بالا در هنگام نشستن استفاده شود.
درمان درد دنبالچه طیف وسیعی از درمان ها از جمله درمان های دارویی مشتمل برداروهای ضدالتهابی و مکمل ها و فیزیوتراپی می باشد.
درمان درد دنبالچه با ورزش
تمرین اول : به پشت دراز کشیده، زانوها جمع و کف پاها روی زمین باشد، شکم را سفت کرده و سعی کنید کمر را به تخت بچسبانید. این تمرین علی رغم سادگی تمرین بسیار مناسب جهت کاهش درد دنبالچه است.
تمرین دوم : به پشت دراز کشیده، دست ها روی شکم باشد. کف پاها روی زمین قرار بگیرد، یک پا را از زمین و زانو را صاف کنید، روزی 3 بار هر دفعه 5 -10 بار. (هر حرکت را تا 5 ثانیه نگه دارید).
تمرین سوم : به پهلو دراز بکشید، یک بالش زیر سرتان باشد، زانوها کمی خم باشند، دست ها را باز کرده و به آرامی به پهلو بچرخید، این حرکت را در طرف مقابل تکرار کنید. هر حرکت را 5 ثانیه نگه داشته، روزی 3بار، هر نوبت 5-10 دفعه.
تمرین چهارم : به پهلو دراز بکشید یک دست زیر سر باشد، پاها را تک تک از بغل باز و بسته کنید هر حرکت را تا 5 ثانیه نگه دارید روزی 3 بار هر مرتبه 5 -10 دفعه.
درمان های اینترونشنال در درد دنبالچه
با همه مواردی که ذکر شد درصد قابل توجهی از بیماران دچار “کوکسی دینیا” به درمان ها پاسخ مناسب نمی دهند و همچنان از مشکل درد کوکسیکس در عذاب هستند.
خیلی از بیمارن این سئوال را داردند که : برای درد دنبالچه به چه دکتری باید مراجعه کرد ؟ این افراد باید به کلینیک های فوق تخصصی “درد” مراجعه نموده و تحت درمان های اینترونشنال قرار بگیرند. این درمان ها تحت هدایت دستگاه های رادیولوژی و سونوگرافی انجام می شوند که مشتمل هستند بر:
داروهای تزریقی
تزریق : با استفاده از داروهای ضدالتهاب در نزدیکی مفصل بین دنبالچه و ساکروم داروی مورد نظر تزریق می گردد.
پرولوتراپی : با تزریق فاکتورهای رشد سلولی و ایجاد شرایط پیش التهابی می توان موجب استحکام رباط ها و تاندون ها و ترمیم پارگی ها شد.
بلوک گانگلیون ایمپار : این شبکه در جلوی دنبالچه قرار دارد. با بلوک آن می توان در دراز مدت موجب تخفیف چشم گیر درد شد. در این شبکه عصبی می توان از داروهای لوکال آنستتیک، کوتیکو استروئیدها، بوتاکی، داروهای نورولیتیک و نهایتا رادیو فرکوئنسی استفاده کرد.
تحریک ریشه عصب ساکرال scs : این تکنیک از روش های نورومدولاسیون ساکروم است که در آن از محرک های نخاعی در فضای اپیدورال جهت کنترل و درمان درد دنبالچه استفاده می گردد.
پاسخ رایگان به سوالات شما
شما می توانید در ادامه همین صفحه سوال خود را مطرح کنید تا دکتر محمدرضا کاظمی در اولین فرصت به سوال شما پاسخ دهند.
امیرعلی
باسلام خدمت آقای دکتر بنده ۳۴ دارم وسه بار زایمان سزارین شدم الان ۵۰ روز هستش زایمان کردم قسمت دنبالیچه ولگن ران پای چپم ومچ پاهام وزانو هام درد میکنه درحدی که بچه را باید خابیده شیر بدهم برای درمان باید کجا مراجعه کنم ممنونم بابت راهنمایی
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام باید ستون فقرات کمر و لگن بررسی و تصویربرداری های لازم انجام شود.
Sama
سلام وقت بخیر
برای درد دنبالچه م چند بار تزریق انجام دادم خوب نشد متخصص درد از طریق رادیو فرکوئنسی یک ماه پیش عصب رو بلاک کردند ولی هنوز درد دارم با وجودی که یک دوره کاربامازپین مصرف کردم هنوز درد و سوزش در ناحیه کمر و دنبالچه دارم چی کار کنم؟
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام، فعلا تا مشخص شدن کامل نتیجه ار اف اقدام دیگری انجام ندهید، گاها در موارد مقاوم نیاز به باطری های نخاعی هست.
یاسین
سلام من سه چهار روز پیش رفتم پیش دکترای سنتی که همون(سنخچی)که حیف اسم مبارک دکتری هست رو اینجور ادما گذاشته بشه .گفت دمبالچت خم شده باید درستش کنم با چندتا لیوان و فشار به بالا اوردن به دمبالچه گفت برو دو روز استراحت کن الان مقعدم درد میکنه بعد سه رو نمیدونم دمبالچم رو بدترش کرده چیکار کنم آقای دکتر..؟
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام فشارهای غیر اصولی می‌تواند التهاب و مشکل دنبالچه را تشدید کند به پزشک متخصص مراجعه کنید در قدم اول داروهای ضد التهاب و فیزیوتراپی در صورت لزوم انجام شود.
معصومه رحیمی
سلام من ۴۸ سالمه ۵ ماه قبل از چارپایه افتادم و دنبالچم ترک برداشته الان ۵ ماهه درد شدید در پاها و دنبالچه و لگن و خارش و چسبندگی دنبالچه و خارش در پاهام دارم و حالت تهوع هم میگیرم به نظر شما چیکار کنم ؟
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام پزشک مراجعه کنید و بر اساس یافته های معاینه در صورت لزوم تصویربرداری انجام شود.
طیبه طالعی نوین
سلام وقت بخیر برای درد دمبالیچه مزاحمتون شدم من درمانهای متفاوتی کردم از جمله لیزر فیزیوتراپی که متاسفانه جواب نگرفتم و الان میخوام عصب رو بلوک کنم میشه مزاحمتون بشم و اینکه هزینه اش چقدره و کی وقت میدید
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام،مدارک را جهت بررسی به واتساپ زیر ارسال فرمایید.
09120335132
اوات کریمی
هدایت شده از 983 000 5088:
آقای/خانم آوات کریمی عزیز گرافی/گزارش شما آماده شد.
مشاهده: http://i.partoapp.ir/PV?i=1198483222
رادیولوژی دیجیتال و سونوگرافی دکتر حبیبی
دکتر محمدرضا کاظمی
سلام
از مستندات بیمار عکس گرفته و به واتساپ 09120335132 ارسال فرمایید.
لیلا میرزایی
سلام جراحی دنبالچه کردم یکسال عوض که بهتر شدم بدتر میشم احساس درد درلگن وسنگینی در لگن دارم یکم کار مکنم زود کمر ولگنم درد مکنه
دکتر محمدرضا کاظمی
سلام به فوق تخصص درد جهت رادیوفرکوئنسی شبکه عصبی دنبالچه مراجعه کنید.
زیبا برزگری
سلام وقتتون بخیر من ۲۹ ساله هستم و مجرد حدود ۵الی ۶ ماه پیش درد دنبالیچه ام شروع شد … با مراقبت خیلی زیاد التهابش رو کم کردم … یک هفته پیش دکتر برام تزرریق انجام داد گفت اگه بهبودی کامل اتفاق نیافته باید عمل بشی …. بهتر شدم ولی کامل نه می خواستم ببینم میشه یه مرحله دیگه تزریق انجام داد؟علت درد شدید دنبالیچه هنوز مشخص نیست .
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام اگر علائم با تزریق بهتر شود رادیوفرکوئنسی شبکه ایمپار را انجام دهید.
النا
سلام خسته نباشین…من ۴ماه پیش از سکویی زمین خوردم چن قسمت از بدنم اسیب دید…دیسک کمرهم دارم ک ب پای سمت راستم میزنه….الان پای سمت چپم از پشت بدجور درد میکنه و کمی هم میگیره این میتونه ازدنبالچه باشه؟؟یا بخاطر دیسکمه؟ممنون میشم جوابمو بدین!
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام در قدم اول باید دیسک ها بررسی شوند.
فاطمه
فاطمه
سلام وقت بخیر ببخشید من ۳۵ سالمه و حدود سه ماه پیش از پله ها سر خوردم و چندتا پله رو با لگن خوردم زمین ولی اون موقع بیشتر دست و پاهام کبود شد و درد شدید پا داشتم جوری که چند شب اول اصلأ نتونسته بودم از درد شدید پاهام بخوابم و بعدش هم با کلی مسکن باید می‌خوابیدم ،ولی بعد گذشت چند هفته کمر درد شدیدی در ناحیه ی پایین تو گودی کمرم احساس کردم و روز به روز این درد بیشتر شد الان جوری شده که میشینم یه جا بعد میخوام بلند بشم کمرم صاف نمیشه تا چند دقیقه دولا راه میرم بعد آروم آروم کمرمو صاف میکنم یا مهره ی پایین کمرم تق صدا میده ،اصلا شب از درد میپیچم به خودم نمیتونم بخوابم ، ممنون میشم ازتون راهنماییم کنید 🙏
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام،ستون ففرات توسط پزشک معالجه شود و در صورت لزوم تصویربرداری انجام شود.
انواری
سلام من نمی تونم اصلا تشخیص بدم کجام درد میکنه
موقع نشستن مقعدم درد می کنه دنبالچه ام درد می کنه ران پام درد می کنه مچ پام درد می کنه بعضی موقع ها کمرم درد می کنه
البته اینو یاداوری کنم من اخرین بند دنبالچه ام رو عمل کردم و توسط دکتر برداشته شده است
خیلی اعصابم بهم ریخته گاهی فکر می کنم دچار فتق دیسک کمر شده ام می ترسم برم دکتر معاینه دقیق بشم البته اصلا نمی دونم کجا برم و کدوم دردمو بگم
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام، از نظر مشکلات روماتیسمی، ستون فقرات و مفاصل و اختلالات اضطرابی بررسی شوید.
لجمیری
باسلام.خانمی۳۸ساله ام که سه بارداری ودوزایمان سزارین داشتم،بعداززایمان دومم که حدود۴۰روزمیگذره دردشدیدلگن ومقعدونشیمنگاه دارم البته ماههای آخربارداری هم دردلگن داشتم جوری که نمیتونستم درازبکشم یابلندشم،توی مجردی هم قسمت گودی کمرم ضربه دیده بود،حالاخیلی درددارم خواستم شماراهنماییم کنید،ممنون
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام تحت نظر متخصص زنان درمانهای ضد درد را انجام دهید در صورت طولانی شدن درد ها بیش از سه ماه،بررسی ستون فقرات کمری و لگن لازم است.
مهدیه
سلام آقای دکتر وقت بخیر
من ۲۱سالمه بعد از زایمان ک حدود یکسال هست تقریبا ۴ماه پیش درد دنبالچه ام شروع شد دکتر رفتم معاینه شدم عکس هم گرفتم دارو های ضد التهاب و ویتامین های لازم (کلسیم و..)نوشتن مصرف کردم بالشتک طبی هم مرتب استفاده کردم اما خوب نشد هیچی یه دردی هم افتاده تو ناحیه باسن ک وقتی ب پشت میخوام دیگ نمیتونن از جام تکون بخورم انقدر درد میگیره.نظر شما چیه ؟عمل لازم داره یا ن ؟آیا این درد لگن هم مربوط ب همین دنبالچه هس؟
دکتر محمدرضا کاظمی
ستون فقرات کمر و لگن بررسی شود در صورتی که دردها بسیار شدید باشد باید رادیوفرکوئنسی انجام شود.
زهرا
سلام وقت بخیر..
من دو هفته پیش تو پارک ناخودآگاه از صندلی الاکلنگ خوردم زمین و درد دنبالچه گرفتم رفتم عکس انداختم همونجا گفتن شکسته و قرص و بالشتک طبی دادن مجدد رفتم دکتر گفت نشکسته التهابه..سوالم اینه من الان نمیدونم شکسته نشکسته و اینکه خودم متوجه این شدم ک صاف نمیتونم بخابم انگار سمت چپم برآمدگیایی هست ک موجب درد میشه و موقع نشستم مخصوصا موقع تکیه دادن همین حس دارم خواستم بپرسم باید چیکار کنم درمان شکستگی با التهاب فرق داره؟؟
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام. خیر، درمان ها یکسان است فشار به منطقه آسیب دیده وارد نشود و داروهای ضد التهاب مصرف گردد.
Firoozeh
سلام. وقت بخیر
من خانم ۴۷ ساله هستم که مبتلا به دررفتگی دوطرفه هیپ بعد از تولد هستم. به علت کمر درد و فتخ دیسک معمولا شبها زانوهامو تا میکنم تا راحت تر بخوابم. الان ۱ ماه ست که بدلیل درد شدید استخوان خاجی اصلا نمیتونم به پشت بخوابم و همینطور انتهای استخوان خاجی به لمس بسیار حساس شده و شدیدا دردناکه
.لطفا بفرمایید آیا این درد میتونه ناشی از کجی ستون فقرات و دررفتگی هیپ باشه؟
همینطور بفرمایید برای درمان چه اقدامی باید انجام بدم.
متشکرم
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام این درد ها هم می تواند ناشی از مفاصل لگن باشد و هم ستون فقرات که نیاز به معاینه و تصویربرداری دارد.
الهه
سلام آقای دکتر وقتتون بخیر من حدود ۷ ماه پیش از ارتفاع پریدم و احساس دردخیلی شدیدی داشتم ! نه میتونستم راه برم نه صاف بشینم نه رو کمر و شکم دراز بکشم .. به فاصلا دوساعت بعد اتفاق درد خیلی شدیدتر شد دکتر خونگی اومد و گفت مربوط به دنبالچه هستش که جا انداخت درد خوب شد اما الان هفت ماهه همچنان چون من کوله سنگین حمل میکنم باخودم هرروز درد میگیره سمت چپ و راستش و موقعه نششتن و بلند شد باید با احتیاط حرکت کنم و جدیدهم خونریزی کمی تو مدفوع ام هست و درد مقعدم دارم
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام مشکلات گوارشی ارتباطی با این مقوله ندارد، جهت مشکلات ستون فقرات به پزشک مراجعه کنید و این مقوله مهم را به افراد غیر متخصص نسپترید و بر اساس تشخیص پزشک تصویربرداری های لازم در صورت نیاز انجام شود.
زینب صالحی
سلام و عرض ادب
بنده 31سالمه دوتا سزارین داشتم و لاغرم من تقریباه8ماهه درد دنبالچه رو داشتم داخل عکس نشون داد شکسته
فیزیوتراپی و دارو و….اصلا اثر نکرد و روزای اخیر دردم غیر قابل تحمل بودموقع ادرار و
دکترم دو راه داشت تزریق ژل
ک صددرصدی نبود و احتمال میداد دردش برگرده
و راه حل دوم جراحی و در اوردن استخون هستش
بنظرتون در اوردنش اثری روی مهره های کمر و لگن و…نداره و طبیعیه
دکتر محمدرضا کاظمی
سلام خیر چون این استخوان، استخوانی نیست که فعالیت خاصی در ستون فقرات داشته باشد.
رجبی
سلام آقای دکترخانم ۴۳ س باخوردن زمین دنبالچه ام موبرداشت بعدازدوهفته داروخوب شدم و۸ ماه مشکلی نداشتم .تااینکه ی روزی بمدت ۲ ساعت جای سفت نشستم.درد دنبالچه ام شروع شد.با فیزیو، لیزر درداولیه خیلی کم شدولی موقع نشسن وتکیه دادن درد میگرد وبه راحتی نمیتوانم بشینم.چگونه ازدردهنگام نشستن خلاص شوم.
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام،در قدم اول درمان های غیر تهاجمی، فیزیوتراپی و دارو درمانی و در صورت عدم پاسخ دهی مطلوب باید شبکه عصبی دنبالچه بلوک و تزریق شود.
همسفر
سلام سابقه سه بار سزارین دارم ،در بارداریها قسمت مفصل پوبیس فاصله می افتاده . در بارداری سوم علاوه بر مشکل فوق قسمت دنبالچه هم آسیب دیده و فشار وارد شده .هم کنون بیست روز از سزارین می گذرد ، بیحسی اسپاینال داشته ام و آخرین مهره کمری هم درد میکند و در این قسمت خارش و گزگز شدن حس میشود، یک طرف باسن ورم دارد و زانو هم کامل دولا نمیشود. تشخیص شما چیست؟ آیا عسک و ام ار آی لازم است؟
دکتر محمدرضا کاظمی
سلام یک معاینه ستون فقرات و لگن بشوید و بر اساس آن تصویربرداری های لازم را در صورت نیاز انجام دهید.
علیرضا رحیمی
سلام اقای دکتر امید وارم حالتان خوب باشه اقای دکتر من 20 سالم اما مدتی احساس درد در قسمت پایین کمر (قسمت دنبالچه) خود دارم که گاهی با فشار این قسمت احساس درد میکنم همچنین وقتی میشینم دردش بیشتر میشه و هنگام احساس دفع مدفوع این درد گاهی شروع میشه یعنی هنگامی که احساس دفع مدفوع دارم این قسمت من درد میکن میخواستم ببینم دردم در این ناحیه ایا از خود دنبالچه یا مربوط به بحث گوارش و روده بزرگ هست؟ ممنون میشم جواب بدید
دکتر محمدرضا کاظمی
سلام هر دو قسمت می توانند مولد درد باشند و در صورت ادامه مشکلات بررسی شوند.
Hadis
سلام.خانم ۲۸ ساله هستم درد دنبالچه داشتم و هنگام عطسه هم کاملا تکون خوردن دنبالچه م و صداشو میشنیدم ب پزشک طب فیزیکی و توانبخشی ک تخصصش هم دتبالچه بود مراجعه کردم و گف ک دتبالچه ت درومده و از طریق مقعد جاانداخت.ولی از بعد درمان هم من باز موقع عطسه تکون خوردن و صدای دنبالچه م رو حس میکنم و میشنوم.میخواستم بدونم چیکار باید بکنم؟دوباره برم اسکن بگیرم ک مطمئن بشم دنبالچه جا افتاده یا ن؟
دکتر محمدرضا کاظمی
سلام بله مجدداً معاینه و ارزیابی شوید.
رضا خلجی
سلام خدمت آقای دکتر دخترم ۱۵سال دارد هنگام نشستن و دوچرخه سواری درد داره پیش دکتر بردم گفت کیستی وجود ندارد ممکنه از دنبالچه باشد راه تشخیص و درمان چیست؟خیلی ممنون ازشما
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام باید معاینه بالینی شوند و در صورت لزوم فیزیوتراپی انجام شود.
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام، چنانچه درمانهای بسته و غیر تهاجمی پاسخ ندهد باید رادیوفرکوئنسی شبکه عصبی دنبالچه برای شما انجام شود.
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام در صورت ادامه درد و ناراحتی حتما معاینه و در صورت لزوم تصویربرداری شوند.