محل اتصال دو استخوان به یکدیگر را مفصل می گویند مهم ترین کارکرد مفصل حرکت است یعنی باعث می شود که استخوان ها حرکت کرده و به نوبه خود موجب تغییر شکل اسکلت بدن شده و به انسان اجازه حرکت و تغییر پوزیشن در محیط پیرامون خود را می دهد. انتهای استخوان ها که در مفصل قرار می گیرد مقداری حجیم تر شده تا سطح اتکای دو استخوان در مفصل به یکدیگر بیشتر شده و موجب پایداری و نیز تسهیل حرکت مفصل شود.
مفاصل فرم های مختلفی دارند :
1. مفصل متحرک یا دی آرتروز : در این نوع مفصل دو استخوان درکنار هم آزادانه حرکت می کنند مانند مچ دست یا زانو
مفاصل متحرک
2. مفصل نیمه متحرک : در این مفصل استخوان های تشکیل دهنده در کنار یکدیگر قرار گرفته اند و توسط یک بافت دیگر به همدیگر چسبیده و لذا استخوان ها گر چه میتوانند حرکت کند ولی حرکت آزادانه دایمی و کامل ندارند نمونه این مفصل استخوان های مهره ها می باشد که توسط دیسک ها در کنار یکدیگر نگه داشته شده اند.
مفصل نیمه متحرک
3. مفاصل بدون حرکت : در این مفاصل استخوان ها در کنار یکدیگر قرار گرفته اند و به همدیگر جفت شده و توسط غضروف و رباط ها به یکدیگر متصل شده اند و هیچگونه حرکت ندارند مانند مفاصل استخوان های جمجمه
مفاصل بدون حرکت
مفصل از قسمت های زیر تشکیل شده است:
قسمت های تشکیل دهنده مفصل
- غضروف : غضروف به شکل یک لایه انتهای دو استخوان را می پوشاند و موجب روان شدن حرکت دو استخوان روی یکدیگر می شود.
- کپسول مفصلی : کپسول مفصلی مانند یک کیسه دور مفصل را پوشانده و در بالا و پایین به استخوان متصل می شود.
- رباط : رباط یا لیگامان ها بافت های همبند هستند که بسیار محکم بوده و مانند طناب دو استخوان را در قسمت خارج کپسول مفصلی به همدیگر متصل می کنند تا مانع از حرکات اضافی در مفصل شوند و موجب پایداری بیش از پیش مفصل می گردند.
- غشا و مایع سینوویال : این غشا یک لایه سلولی است که داخل کپسول مفصلی را فرش کرده و موجب ترشح مایع سینوویال می شود این مایع لزج و لغزنده بوده و موجب تسهیل حرکت غضروف ها و بافت نرم انتهای استخوان ها روی همدیگر در مفصل می گردد.
- منیسک : منیسک ها در مفصل زانو وجود دارند و مانند یک ساختمان شبیه عدد هشت انگلیسی بوده و مانند واشر بوده و از جنسی شبیه غضروف تشکیل شده اند و در واقع بالشتکی است که جذب کننده فشارهای شدید وارده به مفصل می باشد.
بافت غضروفی و منیسک ها خونرسانی ندارند و تغذیه آن ها برعهده مایع سینوویال مفصلی است که اکسیژن و مواد غذایی را به سلول ها می رساند.
آرتروز
پروسه آرتروز در حقیقت تخریب غضروف های انتهای مفصل بوده که همراه با تغییر شکل استخوان های زیر مفصل بوده و نهایتا موجب نزدیک شدن استخوان ها و ساییدگی آنها به یکدیگر و موجب ایجاد اختلال در حرکت و دردهای مفصلی می شود که این مشکلات در مقاله آرتروز توضیح داده شده است.
پاسخ رایگان به سوالات شما
شما می توانید در ادامه همین صفحه سوال خود را مطرح کنید تا دکتر محمدرضا کاظمی در اولین فرصت به سوال شما پاسخ دهند.
