تعریف عصب ، ساختمان و کارکرد آن

سیستم عصبی انسان شامل دو قسمت است: سیستم عصبی مرکزی و محیطی سیستم عصبی مرکزی شامل مغز و نخاع بوده  و سیستم عصبی محیطی شامل اعصاب محیطی حسی و حرکتی است که وظیفه آنها انتقال اطلاعات و پیام ها بین سیستم عصبی مرکزی و محیطی ( و محیط اطراف) می باشد. به عبارتی اعصاب حس را از محیط به مرکز برده و دستور حرکتی را از مرکز به محیط می رساند.

ساختمان عصب

ساختمان عصب

در داخل هر عصب تعداد زیاد رشته نازک عصبی در کنار هم قرار گرفته که هر کدام از رشته ها یک قسمت از سلول عصبی (یانورون) هستند. در واقع عصب مانند یک کابل تلفن است که در آن رشته سیم های کوچک قرار گرفته اند و اطراف رشته های عصبی را بافت همبند مانند ملاتی پر کرده است. برخی اعصاب صرفا حسی هستند که پیام حسی را منتقل می کنند و برخی حرکتی که انتفال دهنده فرمان حرکتی هستند.

سلول عصبی چیست

سلول عصبی چیست

جسم سلول عصبی هسته مرکزی و اصلی عصب می باشد که از آن رشته های عصبی کوچک و بزرگ خارج می شود. زوائد عصبی کوچک را دندریت می گویند و رشته های عصبی بلند که شبیه تارهای مو مانند هستند را آکسون می نامند. این آکسون ها هستند که در تعداد بسیار زیاد (هزاران و یا میلیون ها) در داخل رشته های عصبی قرار می گیرند.

سیستم عصبی سمپاتیک

این سیستم در حالت استرس و فشار روحی فعال‌تر شده و انسان را برای فعالیت‌های هیجانی آماده می‌کند. البته به طور کلی سیستم عصبی سمپاتیک در همه حال فعال بوده و تنظیم سوخت و ساز بدن را بر عهده دارد.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک

به طور کلی سیستم عصبی پاراسمپاتیک، وظیفه دارد که پایداری بدن را حفظ کرده و آن را به حالت اولیه بازگرداند. این سیستم ضربان قلب را کند کرده و با گشاد کردن رگ ها، اکسیژن رسانی و تغذیه‌ی اعضای بدن را آسان‌تر می‌کند.

بیماری ها و آسیب اعصاب

نوروپاتی در واقع اختلال در عصب های نشات گرفته از مغز و طناب نخاعی می‌باشد. بیماران مبتلا به این اختلال ممکن است شرایطی همانند خارش، بی حسی و احساس غیرمعمول، ضعف و دردهای سوزاننده را تجربه کنند. اگر هریک از اعصاب حسی و حرکتی به تنهایی و یا هر دو با هم آسیب ببینند، می‌توانند در حواس و یا در حرکات بیمار اختلال ایجاد کنند.

علائمی همچون مور مور شدن و گز گز دست و پا، از جمله مشکلاتی است که می‌تواند در اثر اختلال در اعصاب حسی، بروز کند و به کاهش درک لامسه منجر شود. در این موارد گاهی بی‌حسی دست و پا، به قدری شدید است که سوختن و وارد شدن آسیب های سطحی به بدن برای بیمار قابل تشخیص نیست.

نکته بسیار مهم این است که برخلاف بسیاری ازبافت ها عصب قابلیت ترمیم ندارد و آسیب به عصب دائمی بوده و قابلیت برگشت پذیری را ندارد ولذا باید مشکلات و آسیب های عصبی را به سرعت درمان و برطرف نمود.