آرتروز گردن

فرسایش سطح مهره ناشی از افزایش سن را آرتروز گردن گویند. که معمولاً از سی سالگی آغاز می گردد. در آرتروز گردن علاوه بر فرسایش مهره ها ، زائده های کوچک استخوانی (استئوفیت‌) در کنار مهره‌ها ایجاد می شود و در کنار آن آب هسته دیسک مجاور تحلیل رفته و دیسک باریکتر شده و قابلیت کشسانی خود را از دست می دهد.

لازم به ذکر است که این تغییرات آرتروزی در صورت تحریک اعصاب مجاور و یا عضلات و رباط ها میتوانند ایجاد درد و علامت کنند بسیاری از اشخاص در اثر این فرایند طبیعی دچار هیچ گونه علامت خاصی نمی‌شوند؛ برای مثال در پرتونگاری گردن ویژگی هایی مانند زائده استخوانی یا تحلیل رفتن دیسک مشاهده می‌شود، حال آن که فرد کوچک‌ترین علامتی از آرتروز گردن را تجربه نکرده است. ضربات متوالی به مهره ها و همچنین ژنتیک، مصرف دخانیات و… باعث افزایش عارضه آرتروز گردن میگردند.

علائم و نشانه ها آرتروز گردن

طیف وسیعی از علایم دیده می گردد که شامل موارد ذیل است:

درد گردن با انتشار به شانه ها که با حرکت گردن تشدید میشود و از بالا تا پس سر و در دستها تا انگشتان می تواند انتشار یابد. شدت و کیفیت درد افزایش یابنده و کاهنده بوده و یا هر حرکت غیرعادی تشدید می گردد. با این حال حمله‌های درد غالباً بدون هیچ دلیل مشخصی رخ می‌دهد. برخی بیماران از درد مزمن مداوم رنج می‌برند. معمولا دردهایی با ماهیت آرتروزی پس از خواب شبانه همرا با خشکی صبحگاهی دیده می شوند. آرتروز در صورت تحریک رشته های عصبی نخاعی باعث انتشار درد یا خواب رفتگی در طول مسیر شانه تا دستها می گردد و چنانچه با ضعف عضلانی همراه گردد نیاز به اقدامات مداخله ای سریع دارد.

تشخیص آرتروز گردن

معاینه فیزیکی و بررسی رفلکس عضلات و بررسی تعادل و راه رفتن بیمار حائز اهمیت زیادی است.

آزمایش های تصویربرداری :

آزمایش‌های تصویربرداری اطلاعات کاملی از نظر بررسی مشکلات ساختمانی مهره ها و نخاع و آرتروز در اختیار پزشک می گذارد که شامل :

پرتونگاری ساده گردن : جهت بررسی عفونت یا توده استخوانی و تغییر قوس مهره ها و نیز زوائداستئوفیتی در مهره ها است.

 سی تی اسکن : چنانچه مشکلات فوق در گرافی ساده مطرح باشد جهت بررسی دقیقتر میتوان از سی تی اسکن استفاده کرد.

 ام.آر.آی : جهت بررسی بافتهای نرم از جمله دیسک ها ، رباط ها ، نخاع و اعصاب نخاعی استفاده می گردد.

تست عملکرد عصب و عضله

به منظور تعیین شیوه انتقال صحیح پیام‌ها ی عصبی و کارکرد فیزیولوژیکی اعصاب استفاده میشود که شامل دو قسمت اولیه بررسی قدرت و سلامت ماهیچه و ثانیا بررسی سرعت هدایت پیام عصبی و وجود احتمال تحریک یا تخریب عصبی می باشد.

درمان آرتروز گردن

اساس درمان آرتروز روش های غیرتهاجمی می باشد و مهمترین اصل تقویت بافت نرم اطراف مهره های گردنی است وشامل موارد ذیل است:

استراحت :

استراحت تنها باید نسبی باشد و شامل عدم انجام حرکات و فشارهای سنگین برگردن بوده و نه بیش از آن

گردنبند طبی

بستن موقت بریس یا گردنبند فقط در موارد بسیار پیشرفته آرتروز که همراه با تنگی کانال می باشد و استفاده طولانی مدت از آن موجب ضعف عضلات ستون مهره‌ها شده که موجب انتقال بیشتر ضربات و پیشرفت بیش از پیش آرتروز می گردد.

داروها

از داروها جهت برطرف کردن علائم در فاز حاد و نیز بازگشت قوام و آرامش عضلانی استفاده می گردد که شامل شل کننده های عضلانی (محیطی و مرکزی) ، مسکن های ضدالتهابی و در موارد شدید میتوان به شکل محدود از داروهای مخدری استفاده نمود. در فاز غیر حاد آرتروز نیز میتوان از داروهای ترکیبی سویا و آووکادو جهت جلوگیری از پیشرفت و بهبود ضایعات آرتروزی استفاده نمود.

درمان های غیرتهاجمی آرتروز گردن :

1. فیزیوتراپی :

در فیزیوتراپی ترکیبی از روش‌های غیرفعال و تمرین‌ها جهت تقویت ساختار عضلانی و حرکت های اصلاحی به کار گرفته می‌شود. مدالیته‌های درمانی غیرفعال مانند یخ/ گرما، اولتراسوند و تحریک الکتریکی درد و گرفتگی عضلانی را در بیمار مبتلا به  آرتروز گردن کاهش می‌دهد. بیمار مبتلا به آرتروز گردن به کمک انجام تمرین های مخصوص روش افزایش انعطاف پذیری و دامنه حرکتی را فرا می‌گیرد و بر قدرت عضلات خود می‌افزاید. بیماران نباید از روی آوردن به این درمان نگران باشند، حتی بیماران دچار درد و مشکلات حرکتی نیز از انجام تمرین های ایزومتریک سود می‌برند.

2. ماساژ و درمان دستی و منیپولیشن :

اساس این تکنیک ها که توسط دست انجام می شود نیز تقویت ساختار عضلانی بافتهای اطراف مهره ها می گردد.

3. لیزر پرتوان :

استفاده از لیزر پرتوان پالس موجب افزایش انرژی سلولی و ترمیم بافت های آسیب دیده و جلوگیری از پیشرفت آرتروز می گردد.

درمان های اینترونشنال و یا کمترتهاجمی (مداخله ای) :

اعمال اینترونشنال توسط فوق تخصص درد تحت راهنمایی اشعه ایکس (فلوئوروسکوپی) و یا سونوگرافی در اتاق عمل انجام می گردد.

تزریق های تشخیصی و درمانی :

تزریق در ستون فقرات مانند تزریق ترکیبی استروئید و آنستتیک های موضعی در فضای اپیدورال و تزریق در مفصل فاست بین مهره ای در بیمار مبتلا به آرتروز گردن انجام می‌شود که موجب از بین رفتن التهاب منطقه آرتروزی می گردد.

همچنین این تزریقات در درون مفاصل فاست مهره ای و درمحل عصب رسانی آنها انجام می گردد. این مفاصل در پایداری و حرکت گردن نقش مهمی دارند. همچنین در این زمینه بغیر از تزریقات میتوان از رادیوفرکوئنسی در این مناطق جهت تغییرات طولانی استفاده نمود. از سایر روش های اینترونشنال میتوان به اوزون درمانی ، تزریق پی آر پی ، ارتوکین و…. نام برد.