درد صورت

درد صورت یکی از درد هایی است که بسیاری از افراد در طول زندگی آن را تجربه کرده اند. از شایعترین علل درد صورت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

علت های درد صورت

• درد دندان ها
• سر درد
• درد های عضلات جمجمه ای
• درد مفصل تمپوروماندیبولر
• نورالژی عصب سه قلو (تریژمینال)
• درد های صورت به صورت حاد و مزمن دیده می شوند و باعث بروز درد با کیفیت و شدت متفاوتی می گردد.

درد دندان ها یکی از علت های درد صورت

در مرکز دندان پالپ وجود دارد که مشابه بافت همبندی در سایر نقاط بدن بوده و حاوی شبکه های عروقی، لنفاتیک ها و عصب می باشد . تحریک پالپ موجب دندان درد شده و این تحریک می تواند به علل آسیب ، التهاب و نکروز باشد . باید توجه داشت که به علت محدودیت شدیدی که در فضای اطراف دندان ها وجود دارد هرگونه التهاب می تواند به سرعت باعث ایجاد درد گردد . در بعضی موارد که عصب کشی دندان انجام می شود آسیب به عصب و نورالژی آن منطقه ایجاد می شود که موجب دردهای آزاردهنده در آن منطقه می گردند و برهمین اساس بیمار درد صورت را تجربه می کند.

سردرد

سر درد پس از دندان درد شایع ترین علت درد صورت است. سردرد به دنبال یک التهاب غیر عفونی در شبکه عروقی بروز می کند و انواع مختلفی دارد شامل :

سردرد میگرنی :

یک اختلال عروقی و خودبخودی ناشی از گشاد شدن عروق مغزی است.

سردرد خوشه ای :

یک حمله شدید سردرد یک طرفه در اطراف چشم و ناحیه تمپورال که از چند دقیقه تا چند ساعت طول کشیده و همراه با اشک ریزش ، احتقان بینی ، آب ریزش بینی ، تعریق پیشانی ، میوز ، افتادگی و ادم پلک در کنار سر دیده می شود .

سردرد تنشی :

سر درد های راجعه ای است که از چند دقیقه تا چند روز طول می کشد. درد به صورت دو طرفه یا یک طرفه و با کیفیت فشارنده و تنگ کننده مانند به سر گذاشتن یک کلاه تنگ می باشد.

درد های عضلات جمجمه ای :

دردهای عضلات جمجمه ای (ماسکولواسکلتال) پس از کنار گذاشتن علل دردهای دندانی و سردردهای عروقی در تشخیص افتراقی سردردهای صورت قرار می گیرد. اختلالات گیجگاهی فکی مشکلی است که از عضلات ماستر بوده و یا ناشی از مفصل گیجگاهی فکی است. شیوع دردهای عضلانی بیشتر از مشکلات مفصلی است و کیفیت درد آن شبیه دردهای میوفاشیال ، فیبرومیالژی، میوزیت که کیفیت عمقی ثابت و مبهم بوده و حرکات آرواره موجب بروز یا تشدید آن می گردد.

درد مفصل تمپوروماندیبولر :

مفصل گیجگاهی ترکیبی از حرکات لولایی و کشویی دارد و بسیار پیچیده عمل می کند. قسمت هایی از استخوان های درگیر در قسمت مفصل با غضروف پوشیده شده اند و بوسیله یک دیسک کوچک جذب کننده ضربات و شوک ها از هم جدا شده اند که طبیعتا باعث حرکت نرم مفصل می گردد. اختلال مفصل فکی گیجگاهی یا TMJ وقتی اتفاق می افتد که دیسک دچار فرسایش شود یا از محور مناسب خود خارج گردد و غضروف مفصلی در نتیجه التهاب مفاصل یا آرتریت از بین رفته باشد و مفصل در اثر ضربه یا حوادثی آسیب دیده باشد که درواقع یک نوع پروسه آرتروزی اتفاق افتاده است.

نورالژی عصب سه قلو :

یکی از شدیدترین سندرم های درد به شکل دردی تحمل ناپذیر ، مانند شوک الکتریکی ، تیر کشنده یا تپنده در منقطه ی انتشار عصب سه قلو در صورت است. این درد در جریان هر یک از حملات خود یک طرفه و با شروع ناگهانی و با بازه های عاری از درد در بین حملات است.

درد مذکور به وسیله ی یک محرک غیر ناخوشایند مانند لمس صورت ، جویدن ، بلع یا حتی سخن گفتن تحریک می شود. تومورها ، مالفورماسیوتهای عروقی ، بیماری دندانی ، و سینوزیت می توانند باعث نورالژی عصب سه قلو شوند ، ولی در اغلب موارد علت آن نامعلوم است. این بیماری بیشتر در میانسالی روی می دهد و در زنان دو برابر بیش از مردان بروز می کند. درد عصب سه قلو در اکثر بیماران مطلقاً یک طرفه است ولی بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس ( MS ) که معادل 2 درصد از بیماران را تشکیل می دهند دچار بیماری دو طرفه می شوند و اکثر بیماران بیشترین درد خود را در بخش های فک فوقانی (ماگزیلاری) یا فک تحتانی (مندیبولاری) مطرح می کنند .

تشخیص نورالژی عصب سه قلو

معاینه فیزیکی بیمار و شرح حال در تشخیص صحیح حائز اهمیت زیادی است.

آزمایش‌های تصویربرداری :

آزمایش های تصویربرداری اطلاعات کاملی از نظر بررسی مشکلات ساختمانی منطقه در اختیار پزشک می گذارد که شامل :

پرتونگاری ساده جمجمه : جهت بررسی عفونت یا توده استخوانی و تغییرات ساختمانی است.

سی تی اسکن : چنانچه مشکلات فوق در گرافی ساده مطرح باشد و نیز جهت بررسی مشکلات مغزی ، جهت بررسی دقیق تر میتوان از سی تی اسکن استفاده کرد.

ام.آر.آی : جهت بررسی بافتهای نرم از جمله عضلات و سطح مفاصل استفاده می گردد.

درمان درد صورت

اساس درمان روش های غیر تهاجمی می باشد و شامل موارد ذیل است:

استراحت نسبی عضلات و مفاصل

داروهای مناسب درد صورت

ازداروها جهت برطرف کردن علائم در فاز حاد و نیز بازگشت قوام و آرامش عضلانی استفاده می گردد که شامل: شل کننده های عضلانی (محیطی و مرکزی) ، مسکن های ضدالتهابی می باشد و برای نورالژیا از داروهای ضد تشنج استفاده می گردد.

درمان های غیرتهاجمی برای درد صورت

فیزیوتراپی :

در فیزیوتراپی ترکیبی از روش های غیرفعال و تمرین ها جهت تقویت ساختار عضلانی و حرکت های اصلاحی به کار گرفته می‌شود. مدالیته‌های درمانی غیرفعال مانند یخ/ گرما ، اولتراسوند و تحریک الکتریکی ، درد و گرفتگی عضلانی را در بیمار کاهش می‌دهد. بیمار مبتلا به کمک انجام تمرین های مخصوص روش های افزایش انعطاف پذیری و دامنه حرکتی را فرا می‌گیرد و بر قدرت عضلات خود می‌افزاید. بیماران نباید از روی آوردن به این درمان نگران باشند، حتی بیماران دچار درد و مشکلات حرکتی نیز از انجام تمرین‌های ایزومتریک سود می‌برند.

ماساژ و درمان دستی و منیپولیشن :

اساس این تکنیک ها که توسط دست انجام می شود نیز موجب تقویت ساختار عضلانی بافتها می گردد.

لیزر پرتوان :

استفاده از لیزر پرتوان پالس موجب افزایش انرژی سلولی و ترمیم بافت های آسیب دیده و جلوگیری از پیشرفت آرتروز می گردد.

درمان های اینترونشنال و یا کمتر تهاجمی (مداخله ای) :

اعمال اینترونشنال توسط فوق تخصص درد تحت راهنمایی اشعه ایکس (فلوئوروسکوپی) و یا سونوگرافی در اتاق عمل انجام می گردد.

تزریق های تشخیصی و درمانی :

تزریق در نقاط ماشه ای مانند تزریق ترکیبی استروئید و آنستتیک های موضعی و نیز فاکتورهای پیش التهابی نظیر پلاکت غنی شده ، ازن ، ارتوکین و… در مفصل جهت جلوگیری از پیشرفت آرتروز انجام می شود. همچنین در این زمینه بغیر از تزریقات میتوان از رادیوفرکوئنسی در این مناطق جهت تغییرات طولانی استفاده نمود. در نورالژی عصب سه قلو از رادیوفرکوئنسی عصب سه قلو استفاده می گردد.

درد صورت می تواند بر کیفیت زندگی شما تاثیر گذاشته، تمرکز را از شما گرفته و در کارهای روزانه شما تاثیر بگذارد.

ویدیو دردهای صورت

با تشکر از اینکه مقاله درد صورت را تا انتها مطالعه فرمودید، دکتر محمدرضا کاظمی فلوشیپ فوق تخصصی درد