سلام، من دکتر محمدرضا کاظمی، فلوشیپ فوق‌تخصصی درد هستم و امروز می‌خواهم با شما در مورد علت درد لگن سمت چپ و پای چپ صحبت کنم. شاید شما هم مثل یکی از بیمارانم وقتی از پیاده‌روی روزمره بازمی‌گردید، ناگهان احساس گرفتگی شدید در لگن یا تیر کشیدن به سمت زانو و پا داشته باشید و ندانید مشکل دقیقاً از کجا شروع شده. در این مطلب
• دلایلی مثل فشار به عصب سیاتیک
• ضعف عضلات میان‌دنده‌ای یا حتی
مشکلات مفصل خاجی-لگنی را بررسی می‌کنیم (هر کدوم‌شون داستان خودش رو داره).
من از تجربه شخصی‌ام و بیمارانی که تحت درمان داشتم مثال می‌زنم تا با زبانی ساده و صمیمی بفهمید چرا درد سراغ‌تان می‌آید و چطور می‌شود با روش‌های درست درمانی و تمرین‌های ساده، دوباره زندگی عادی‌تان را برگردانید. تا انتها همراه من باشید تا رازهای این درد آزاردهنده را یک‌به‌یک کشف کنیم!
تیترهای مهم این مقاله
دلایل اصلی درد لگن سمت چپ و پای چپ
من دکتر محمدرضا کاظمی، فلوشیپ فوق‌تخصصی درد هستم و در طول سال‌ها برخورد با بیمارانی که از درد لگن سمت چپ و پای چپ شکایت دارند، متوجه شده‌ام این مساله چقدر می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار بدهد؛ در این مقاله با زبان ساده و علمی اما صمیمی توضیح می‌دهم چرا درد لگن سمت چپ و پای چپ رخ می‌دهد و چگونه تشخیص به موقع و درمان هدفمند می‌تواند آن را کنترل کند:
دلایل اصلی :
- فشار بر عصب سیاتیک
- ضعف عضلات گلوتئال
- التهاب مفصل ساکروایلیاک
- تنگی کانال نخاعی
- مشکلات ستون فقرات مثل دیسک
نشانه‌های هشدار (تیرکشیدن متناوب، بی‌حسی در انگشتان، کاهش قدرت، درد نشستن طولانی، احساس سوزش) برای مثال یکی از بیمارانم را به یاد می‌آورم (یه چیزی که خیلی حواسم نبود اولش این بود که پاهایم گاهی از زانو به پایین بی‌حس می‌شد)؛ یک بار کمردرد را با درد لگن اشتباه گرفت و تا هفته‌ها درمان اشتباه دریافت کرد؛ شناسایی درست عامل نیازمند معاینه بالینی دقیق، معاینه نورولوژیک، آزمون تقویت عضلات و تصویربرداری (MRI یا CT) است.
درمان‌های اولیه شامل استراحت نسبی، فیزیوتراپی تخصصی، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و در موارد مزمن تزریق بلوک عصبی زیر گاید سونوگرافی می‌شود؛ گاهی ترکیب فیزیوتراپی با PRP یا بلوک عصبی نتیجه بهتری می‌دهد.
یادم هست یکی از عزیزانم زود ورزش را شروع کرد و درد برگشت علاوه بر موارد رایج، علل کمتر شایع مثل بورسیت ایسکیال و نکروز آواسکولار سر فمور هم وجود دارد که هر کدام رویکرد متفاوت می‌طلبند وضعیت ارگونومیک مناسب (ارتفاع صندلی، زاویه نشستن، حمایت کمر) در پیشگیری موثر است تمرینات کششی ایلیوپسواس و تقویتی لگن منظم، عملکرد طبیعی را بازیابی می‌کند.
در بعضی بیماران، استفاده کوتاه‌مدت از کمربند طبی برای حمایت مفصل هیپ مفید است؛ ارزیابی مجدد پس از ۴ تا ۶ هفته و اصلاح برنامه درمانی طبق پاسخ بالینی واجب است
نقش وزن بدن:
اضافه وزن می‌تواند فشار روی مفصل لگنی و رباط‌ها را تشدید کند و درد را ماندگار کند توجه به رژیم غنی از امگا۳ و آنتی‌اکسیدان کمک می‌کند التهابات کاهش یابد مطالعات نشان داده است ماساژ هدفمند با روغن آرگان یا بادام شیرین به کاهش تنش عضلانی کمک می‌کند. داروهای مکمل مانند کورکومین یا مگنزیم در افراد مستعد التهاب مفید است؛ اهمیت خواب کافی و وضعیت مناسب خواب را دست کم نگیرید . برای کاهش وزن میتوانید به دکتر اسلیو معده در تهران مراجعه نمایید .
استرس
استرس مزمن می‌تواند درد را تشدید کند پس مدیریت اضطراب با مدیتیشن یا یوگا را توصیه می‌کنم؛ گرفتن مشاوره روانشناسی در دردهای مزمن گاهی به بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند در برخی موارد، ارجاع به فیزیوتراپی تخصصی آب‌درمانی باعث تسریع روند بهبود می‌شود مکمل‌های ویتامین D و کلسیم برای سلامت استخوان و کاهش ریسک شکستگی مفیدند این نکات را در عمل به کار بگیرید از تجربه شخصی می‌گویم.
یک بیمار بعد از دو ماه تمرین منظم کاملاً بی‌درد شد و برنامه بلندمدت ورزشی را ادامه داد در ادامه مقاله، جدول تمرینات اصلاحی، راهکارهای پیشگیری از عود و پاسخ به پرسش‌های متداول را خواهید یافت تا با رعایت مراحل علمی و عملی، درد را کنترل و زندگی عادی را از سر بگیرید.
ارتباط درد لگن سمت چپ و سیاتیک
وقتی بیمارانی مراجعه می‌کنند شکایت از تیر کشیدن از کمر تا باسن و گاهی تا ساق و انگشتان پا دارند، متوجه می‌شوم یک رابطه دقیق میان پاتوفیزیولوژی عصب و ساختار مفصل خاجی وجود دارد.
در این مقاله تلاشم بر این است که با زبان ساده اما کاملا علمی به شرح مکانیسم‌ها و تشخیص‌های بالینی بپردازم:
- فشار مکانیکی روی ریشه‌های نورونی در ناحیه
- L۴–S۱. التهاب ریشه عصب سیاتیک
- ناهنجاری‌های آناتومیک مثل فورامن تنگ شده
- ضعف عضلات گلوتئال و پیریفورمیس
- اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک؛ هر مورد با شرح مختصر بالینی و مثال واقعی همراه است (مثلا یکی از بیمارانم با شروع درد باسن، آن را به گرفتگی عضله نسبت داده بود، یادم هست آن قدر درد شدید شد که تا راه رفتن عادی هم مشکل داشت) و بر اساس معاینه نورولوژیک، تست رفلکس واگر و آزمون لارسن تشخیص قطعی گذاشته شد. برای تصویر برداری از ام‌آر‌آی استفاده می‌کنیم و در موارد خاص CT اسکن سه بعدی کمک می‌کند تشخیص دقیق‌تر حاصل شود.
درمان معمولا ترکیبی است:
استراحت نسبی، فیزیوتراپی هدفمند، اکستنشن و فلکشن کنترل شده، بلوک عصبی تحت راهنمای سونوگرافی، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و گاهی اپیدورال استروئید تراپی من همیشه توصیه می‌کنم تمرینات کششی پیریفورمیس و کمر را روزانه انجام دهند و وضعیت ارگونومیک در محل کار و خودرو اصلاح شود، زیرا عدم توجه به این نکته می‌تواند باعث تشدید مجدد درد شود. نقش تغذیه سالم، مدیریت استرس و کنترل وزن در کاهش التهاب عصبی به اثبات رسیده است.
در بخش بعدی مقاله درباره انتخاب دقیق روش درمانی بر اساس شدت درد و عمر بیماری صحبت خواهیم کرد و موارد مزمن را از حاد تفکیک خواهیم نمود تا خواننده بتواند درک بهتری از علت‌ها و روش‌های درمانی پیدا کند و بدون سردرگمی مسیر رسیدن به بهبود را پیش بگیرد.
به‌عنوان مثال یک بیمار ۴۵ ساله وقتی بعد از چند ساعت نشستن پشت میز دچار تیرکشیدن شدید در باسن و ساق پا شد، در سه جلسه فیزیوتراپی هدفمند با تمرکز بر تقویت پیریفورمیس و اصلاح وضعیت نشستن، حدود هفتاد درصد بهبود یافت (که خودم اولش باور نمی‌کردم)
مهم است بدانید تشخیص زودهنگام و درمان ترکیبی از حاد شدن درد جلوگیری می‌کند. پیگیری ماهانه برای تنظیم برنامه درمان و پاسخ به پرسش بیمار الزامی است. توصیه‌ام به بیماران این است که شدت درد و فعالیت‌های روزانه را یادداشت کنند تا روند بهبود عینی‌تر باشد.
در موارد مقاوم، ارزیابی با الکترومیوگرافی و تصویربرداری پیشرفته کمک می‌کند. مطالعات جدید تکنیک‌هایی مانند تراپی شوک‌ویو و لیزر کم‌توان را در کاهش التهاب عصبی مؤثر نشان می‌دهند. درمان شناختی رفتاری و مدیریت استرس با مدیتیشن ده دقیقه‌ای روزانه نیز برای بسیاری مفید بود. در ادامه، جزییات تمرینات کششی، رژیم غذایی ضد التهاب و روش‌های پیشگیری می‌کنیم. این توصیه‌ها همیشه پایه‌ای برای بهبود موثر هستند.
ارتباط بین درد لگن سمت چپ و پای چپ و دیسک کمر
عوامل اصلی
- بیرون‌زدگی یا فتق دیسک کمر مهره L۴–L۵ که روی عصب سیاتیک فشار می‌آورد
- تغییرات دژنراتیو مهره‌ای که ارتفاع فضای بین مهره‌ای را کم می‌کند
- التهاب لیگامان‌های دور مهره‌ها
۴. واکنش‌های التهابی بافت نرم اطراف دیسک باعث می‌شوند درد از ناحیه کمری شروع شده و به سمت لگن و پای چپ تیر بکشد نشانه‌ها شامل تیرکشی ناگهانی هنگام خم شدن، بی‌حسی متناوب روی پا، احساس سنگینی یا گرفتگی عضلات گلوتئال و خمیدگی غیرعادی ستون فقرات است یه چیزی که خیلی حواسم نبود اولش این بود که برخی بیماران درد لگن را به مشکلات عضلانی ساده نسبت می‌دادند و تا ماه‌ها بدون تشخیص درست تحت درمان‌های نامناسب فیزیوتراپی یا دارویی قرار می‌گرفتند برای تشخیص قطعی باید معاینه نورولوژیک دقیق (بررسی رفلکس‌ها، آزمون لارسن و آزمون صدای رادیال) و تصویربرداری MRI یا CT سه‌بعدی انجام گیرد تا محل دقیق دیسک آسیب‌دیده و شدت فتق مشخص شود.
درمان مرحله‌ای است:
ابتدا استراحت نسبی با حفظ فعالیت‌های سبک و جلوگیری از فشار بیش از حد روی مهره‌ها، سپس داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی یا داروهای نوروپاتیک مثل گاباپنتین، بعد فیزیوتراپی هدفمند شامل حرکات کششی ایلیوپسواس و تقویت عضلات کور، در برخی بیماران تزریق بلوک عصبی زیر راهنمای سونوگرافی یا اپیدورال استروئید برای کنترل التهاب و درد موقت ضروری است و اگر پاسخ ندهد جراحی میکروسکوپی دیسک با تکنیک محافظه‌کارانه توصیه می‌شود
اصلاح ارگونومی نشستن زاویه ۹۰ درجه ران و ساق، ارتفاع صندلی مناسب و تکیه‌گاه کمر اهمیت زیاد دارد؛ مدیریت وزن و رژیم ضدالتهاب (افزودن امگا۳، آنتی‌اکسیدان‌ها) به کاهش فشار روی دیسک کمک می‌کند؛ در موارد مزمن ترکیب PRP با لیزر کم‌توان نتایج بهتری نشان داده است.
ارزیابی مجدد هر چهار تا شش هفته برای بررسی پیشرفت درمان ضروری است؛ علاوه بر جنبه‌های جسمی، مدیریت استرس و خواب کافی نیز مؤثر است، مثلاً مدیتیشن ده دقیقه‌ای یا تنفس دیافراگمی می‌تواند سطح کورتیزول را کاهش دهد و التهاب عصبی را کم کند .
مکمل‌های منیزیم و ویتامین D به بازسازی بافت عصبی کمک می‌کنند؛ تمرینات پیگیری مانند پل باسن و پلانک متغیر در طول هفته باید ادامه یابد؛ یکی از بیمارانم پس از سه ماه برنامه ترکیبی توانست بدون درد بایستد و پیاده‌روی طولانی انجام دهد؛ در نهایت اگر با رعایت دقیق همین اصول ساده و علمی ارتباط درد لگن سمت چپ ودیسک کمر را درک کنید و درمان مرحله‌ای را دنبال نمایید، میتوانید امید داشته باشید که درد به مرور فروکش کند و به زندگی روزمره بازگردید.
تاریخ تولد : ۱۳۴۹
ورود به دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال ۱۳۶۹
گذراندن دوره تخصص آنستزیولوژی و درد دانشگاه علوم پزشکی شیراز ۱۳۸۴
گذراندن دوره فلوشیپ فوق تخصصی درد دانشگاه علوم پزشکی ایران ۱۳۹۲
گذراندن دوره های متعدد فلوشیپی اینترونشن درد در اروپا
گذراندن دوره فلوشیپ اندوسکوپی دیسک و ستون فقرات 2019 (Max Institute of neurosciences Dehradun (MIND
عضو رسمی انجمن بین المللی مطالعه درد IASP
عضو رسمی انجمن بین المللی نورو مدولیشن INS
عضورسمی انجمن رژیونال آنستزی و درد ایران ISRAPM
عضو گروه فوق تخصصی درد، آندوسکوپی و جراحیهای کم تهاجمی ستون فقرات SPMC
- درد لگن سمت چپ و پای چپ - 2025/05/12
- تزریق ژل به زانو - 2025/05/12
- درمان تنگی کانال نخاعی در منزل - 2025/05/11
