سندروم پیریفورمیس و درمان آن

سندرم پیریفورمیس یک اختلال عصبی غیر عادی است که زمانی اتفاق می‌افتد که عضله پیریفورمیس عصب سیاتیک را فشرده می‌کند. عضله پیریفورمیس یک عضله مسطح نوار مانند است که در باسن و در نزدیکی بالای مفصل لگن قرار دارد. این عضله در حرکت پایین بدن مهم است، زیرا مفصل لگن را مستحکم کرده و بالا نگه می‌دارد و ران را برای جدا شدن از بدن می‌چرخاند. این عضله به افراد این امکان را می‌دهد که راه بروند، وزن خود را از روی یک پا به پای دیگر گذاشته و تعادل خود را حفظ کنند.

عصب سیاتیک یک عصب ضخیم و بلند در بدن است. این عصب از زیر عضله پیریفورمیس عبور کرده و از پشت ران و ساق پا گذشته و در نهایت به اعصاب کوچک‌تر در انتهای پا ختم می‌شود. فشرده شدن عصب می‌تواند در اثر اسپاسم عضله پیریفورمیس اتفاق بیفتد. سندرم پیریفورمیس وضعیتی است که در آن عضله پیریفورمیس، واقع در ناحیه باسن، دچار اسپاسم می‌شود و سبب درد در ناحیه باسن می‌گردد. عضله پیریفورمیس همچنین می‌تواند عصب سیاتیک مجاور را تحریک کند و باعث درد، بی حسی و سوزن سوزن شدن در طول پشت پا و داخل پا شود (مشابه با درد سیاتیک).

دلایل سندرم پیریفورمیس :

علت اصلی سندروم پیریفورمیس این است که عصب سیاتیک توسط عضله پیریفورمیس در باسن گیر می‌افتد که می‌تواند تنها در یک طرف بدن یا در هر دو طرف رخ دهد. بسیاری از افراد سالمند مبتلا به سندرم پیریفورمیس، دچار اختلالات فیزیکی در عضلات اطراف عصب سیاتیک می‌شوند که اغلب به علت استفاده بیش از حد از عضله یا آسیب‌های قبلی می‌باشد.

دو نوع سندرم پیریفورمیس وجود دارد : اولیه (ناشی از تغییرات آناتومیک، مانند شکاف عضله) و ثانویه (ناشی از علت ناگهانی از جمله ضربه). تحقیقات نشان می‌دهند که موارد ثانویه بسیار رایج‌تر هستند، در میان بیماران مبتلا به سندرم پری فورمیس، کمتر از 15 درصد موارد علل اولیه دارند. به دلایل مختلف افراد به سندرم پیریفورمیس دچار می‌شوند، گاهی اوقات به علت کشش یا استفاده بیش از حد از عضلات نزدیکی لگن یا باسن در طول کار یا ورزش، تجربه تروما و یا آسیب به پایین بدن و یا تجربه التهاب زیاد و گسترده در بدن که موجب تشدید ضعف عضلات می‌شود.

علائم سندروم پیریفورمیس :

علائم سندروم پیریفورمیس

اغلب بیماران گرفتگی شدید در باسن و درد شبیه سیاتیک تا پشت ران، ساق و پا را توصیف می‌کنند. علائم معمول سندرم پیریفورمیس ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد خفیف در باسن
• درد انتشاری تا پشت ران، ساق و پا (سیاتیک)
• درد هنگام بالا رفتن از پله یا شیب‌ها
• افزایش درد پس از نشستن طولانی مدت
• کاهش محدوده حرکتی مفصل ران

علائم سندرم پیریفورمیس اغلب پس از نشستن طولانی مدت، راه رفتن و یا دویدن، بدتر می‌شوند و پس از دراز کشیدن به پشت ممکن است بهتر شود.

عوامل خطر

داشتن بیش از 40 سال، سندرم عضلات پیریفورمیس اغلب در افراد 40-50 ساله اتفاق می‌افتد.

زن بودن، محققان معتقدند که زن‌ها به علت بیومکانیک مربوط به پهن‌تر بودن عضلات چهارسر ران در بدن‌شان، بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می‌گیرند. بعضی از گزارشات نشان می‌دهد که زنان شش برابر بیشتر از مردان در معرض احتمال ابتلا به سندرم پیریفورمیس قرار دارند.

سابقه آسیب به ناحیه لگن، باسن و یا ران

داشتن سابقه درد عصب سیاتیک، بیرون زدن دیسک یا سایر مشکلات نخاعی

فعالیت‌های تکراری و شدید با استفاده از پایین بدن (به ویژه دویدن طولانی مدت، اسکات زدن و پیاده روی با فرم نادرست، بدون استراحت کافی بین تمرینات)

نشستن طولانی مدت، به عنوان مثال پشت میز در محل کار یا در طی رفت و آمد در ماشین، که می‌تواند منجر به جلو آمدن سر و عموما یک شیوه زندگی غیر متحرک شود.

داشتن اضافه وزن یا چاق بودن و یا حتی بسیار کم وزن بودن، که می‌تواند عضلات را تضعیف کند.

داشتن اختلال آناتومیک در عضله پری فورمیس (یک علت رایج)

تشخیص سندرم پیریفورمیس

تشخیص سندرم پیریفورمیس بر اساس بررسی تاریخچه بیمار، یک معاینه فیزیکی و تست‌های تشخیصی مورد نظر انجام می‌شود. در تشخیص این مشکل باید سایر مشکلات مانند فتق دیسک یا اختلال در عملکرد مفصلی ساکروایلیاک  رد شده باشند.

معاینه فیزیکی

معاینه فیزیکی شامل بررسی لگن و پاها می‌باشد تا بیبنند آیا حرکت موجب افزایش درد کمر یا درد اندام تحتانی (درد سیاتیک) می‌شود یا خیر. به طور معمول، حرکت لگن درد را تازه می‌کند. معاینه نیز علل احتمالی درد ناشی از سیاتیک، مانند آزمایش حساسیت موضعی و قدرت عضلانی را شناسایی کرده ویا رد می‌کند.

شرح حال پزشکی

تاریخچه پزشکی شامل بررسی عمیق علائم بیمار می‌باشد، از جمله اینکه چه موقعیت‌ها یا فعالیت‌هایی علائم را بهتر یا بدتر می‌کنند، علائم چه مدت وجود دارند، آیا به تدریج یا پس از آسیب شروع می‌شوند و چه درمان‌هایی مورد آزمایش قرار گرفته‌اند. این تاریخچه همچنین شامل بررسی شرایطی مانند آرتروز است که ممکن است در خانواده بیمار رایج باشد.

تست‌های تشخیصی

اشعه ایکس و سایر مطالعات تصویر برداری ستون فقرات نمی‌توانند تشخیص دهند که آیا عصب سیاتیک در عضله پری فورمیس تحریک شده است یا خیر. با این حال، آزمایشات تشخیصی (مانند اشعه ایکس، ام آر آی و آزمایش‌های هدایت عصب) ممکن است انجام شود تا سایر شرایطی که موجب بروز علائم مشابه با سندرم پیریفورمیس می‌شوندحذف گردند.

سندروم پیریفورمیس چگونه درمان می‌شود ؟

روش‌های مختلف درمان و تسکین درد عصب پیریفورمیس عبارتند از : شیوه زندگی خاص، فاکتورهای خطر شخصی و شغلی باعث می‌شوند که فرد با احتمال بیشتری از درد عضلانی و عصبی رنج ببرد. این عوامل شامل سن بالاتر، سطح بالای استرس روانی که عضلات را دچار گرفتگی می‌کند، اضافه وزن و چاقی، نشستن برای مدت طولانی، سیگار کشیدن و خوردن رژیم دارای مواد مغذی کم می‌باشند. همه این‌ها می‌توانند التهاب را افزایش دهند، که باعث می‌شود بهبودی از آسیب سخت‌تر شود و درد، تورم و عوارض را افزایش می‌دهد.

مصرف یک رژیم حاوی مواد مغذی، و دارای مواد فرآوری شده کم و مصرف مکمل‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا سریع‌تر بهبود یابید، وزن سالم خود را در طول زمان حفظ کنید و با ورزش یا تمرین بهتر بهبودی پیدا کنید. سعی کنید میزان مصرف موادی از قبیل شکر، گوشت فرآوری شده، محصولات اسپری شده با مواد شیمیایی، محصولات غلات تصفیه شده، الکل و تنقلات بسته بندی را محدود کنید.

غذاهای حاوی پتاسیم بیشتر و منابع منیزیم، از جمله سبزیجات برگ سبز، سیب زمینی و آوکادو، را برای کاهش اسپاسم عضلانی و درد بیشتر مصرف کنید. چربی‌های سالم مانند روغن زیتون و روغن نارگیل فوق العاده خالص و همچنین پروتئین‌های کم چربی (تخم مرغ‌های غیر پرورشی، گوشت حیوانات تغذیه شده با علف، ماهی‌های وحشی) و مواد غذایی تخمیر شده و دیگر مواد غذایی پروبیوتیک نیز مهم هستند.

سرما و گرما درمانی

با استفاده از کمپرس گرم و سرد می‌توان درمان این بیماری را تسریع نمود که به شکل زیر است:

بسته‌های یخ و ماساژ یخ

به محض بروز درد، در یک موقعیت راحت روی شکم دراز بکشید و حدود 20 دقیقه یک بسته یخ روی ناحیه درد قرار دهید. در صورت لزوم هر 2 تا 4 ساعت تکرار کنید. ترکیب ماساژ ملایم با یخ می‌تواند مفیدتر باشد. روی شکم دراز بکشید و از فردی بخواهید به آرامی ناحیه دردناک را با یک یخ بزرگ ماساژ دهد. اگر یخ به طور مستقیم روی پوست (به جای بسته یخ) اعمال می‌شود، برای جلوگیری از یخ زدگی زمان را به 8 تا 10 دقیقه کاهش دهید. اگر معمولا پس از فعالیت‌های خاصی درد افزایش می یابد، بهتر است بلافاصله پس از فعالیت یخ روی ناحیه قرار گیرد.

گرما درمانی

بعضی از افراد دریافته‌اند که جایگزینی سرما با گرما مفید خواهد بود. اگر از یک پد حرارتی استفاده می‌کنید، بر روی شکم دراز بکشید، پد حرارتی را به مدت 20 دقیقه روی ناحیه دردناک قرار دهید. اطمینان حاصل کنید که روی پد حرارتی به خواب نروید، زیرا ممکن است به سوختگی پوست منجر شود.

حرکات کششی عضله پیریفورمیس

برخی از ورزش های کششی برای پیریفورمیس، همسترینگ و عضلات صاف کننده لگن ممکن است باعث کاهش علائم دردناک در امتداد عصب سیاتیک شوند و دامنه حرکت بیمار را بازگردانند که عبارتند از:

کشش های پیریفوریس

راه‌های مختلفی برای کشش عضله پیریفورمیس یک فرد وجود دارد. دو راه ساده عبارتند از:

به پشت دراز بکشید به گونه‌ای که هر دو پا روی زمین صاف باشند و هر دو زانوها خم شوند. زانوی راست را به سمت سینه بکشید، زانو را با دست چپ بگیرید و آن را به سمت شانه چپ بکشید و کشش را حفظ کنید. برای طرف دیگر تکرار کنید.

به پشت دراز بکشید به گونه‌ای که هر دو پا روی زمین صاف باشند و هر دو زانوها خم شوند. مچ پای را ست را روی زانوی پای چپ قرار دهید. ران چپ را به طرف قفسه سینه بکشید و کشش را حفظ کنید. برای طرف دیگر تکرار کنید.
هر کشیدگی پیریفورمیس باید به مدت 5 ثانیه برای شروع نگه داشته شود و به تدریج تا 30 ثانیه طول بکشد و هر روز 3 بار تکرار شود.

کشش‌های همسترینگ

کشیدگی همسترینگ (عضله بزرگ در طول پشت ران) برای کاهش هر نوع درد سیاتیک بسیار مهم است. روش‌های متعددی برای کشش همسترینگ وجود دارند:

دو صندلی را رو به روی یکدیگر قرار دهید. روی یک صندلی بنشینید و پاشنه یک پا را روی صندلی دیگر قرار دهید. به جلو تکیه دهید، به روی لگن خم شوید تا زمانی که کشش ملایمی را در پشت ران احساس کنید، و این کشش را حفظ کنید.

روی پشت دراز بکشید و هر دو پا را صاف کنید. یک پا را به سمت بالا بکشید و آن را با نگهداشتن داخل یک حوله بسته شده در پشت پا صاف کنید، تا زمانی که کشش خفیفی در امتداد پشت ران احساس شود. مجددا تلاش کنید تا 30 ثانیه کشش را انجام دهید و هر روز سه بار تکرار کنید.

طب فیزیکی برای سندروم پیریفورمیس

درمان سندروم پیریفورمیس

علاوه بر کشش پایه‌ای، یک برنامه جامع فیزیوتراپی و ورزش برای شرایط هر فرد می‌تواند ایجاد شود.

ورزش های دامنه حرکتی

یک متخصص طب فیزیکی، متخصص فیزیوتراپی، پزشک کایروپراکتور یا سایر پزشکان واجد شرایط می‌توانند یک برنامه سفارشی شامل تمرینات کششی و دامنه حرکتی برای کمک به کشش عضلات و کاهش اسپاسم تدارک ببینند.

ماساژ عمقی

ماساژ عمیق توسط یک متخصص طب فیزیکی یا متخصص واجد شرایط دیگر با افزایش جریان خون به ناحیه و کاهش اسپاسم عضلانی باعث بهبودی می‌شوند.

داروهایی برای درد سیاتیک

از آن جایی که اکثرا بروز درد شامل برخی از انواع التهاب می‌باشد، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن، ناپروکسین و…ممکن است باعث کاهش التهاب در ناحیه آسیب دیده شوند.

درمان اینترونشنال :

برای درد شدید سیاتیک ناشی از سندرم پیریفورمیس، تزریق ممکن است بخشی از درمان باشد.

تزریق پیریفورمیس :

بی‌حسی موضعی و کورتیکو استروئیدها ممکن است به طور مستقیم باهدایت دستگاه رادیولوژی و یا سونوگرافی به عضله پیریفورمیس تزریق شود تا به کاهش اسپاسم و درد کمک کند. هدف تزریق معمولا کاهش درد حاد به منظور پیشرفت در درمان طب فیزیکی است.

تزریق بوتاکس

برای اسپاسم مداوم عضلات پیریفورمیس که به درمان با تزریقات اینترونشنال مقاوم است، تزریق سم بوتولینوم (یعنی بوتاکس)، یک عامل تضعیف عضله، ممکن است مفید باشد. هدف تزریق این است که به آرامش عضلات و کاهش فشار وارده به عصب سیاتیک کمک کند. هدف هر دو تزریق این است که به بهبود بیمار با کشش و طب فیزیکی کمک نماید، به طوری که هنگامی که اثر تزریق از بین می‌رود عضه در حالت کشیده و آرامش باقی بماند.

پیشگیری از سندرم پیریفورمیس :

از آن جایی که سندروم پیریفورمیس معمولا در اثر ورزش یا حرکتی مانند دویدن یا پرش به جلو ایجاد می‌شود که به طور مکرر بر عضله پری فورمیس فشار وارد می‌کند، پیشگیری اغلب با فرم صحیح حرکت و پوزیشن مرتبط است. از دویدن یا تمرین روی تپه یا سطوح ناهموار اجتناب کنید. قبل از فعالیت به طور صحیح گرم کنید و به آرامی شدت فعالیت افزایش یابد. هنگام دویدن، راه رفتن یا ورزش، وضعیت مناسبی داشته باشید. اگر درد رخ دهد، فعالیت را متوقف کنید و تا زمانی که درد برطرف شود، استراحت کنید.

[vc_row css_animation=”none” css=”.vc_custom_1588790169570{background-color: #eaeaea !important;border-radius: 15px !important;}”][vc_column width=”7/12″][vc_single_image source=”external_link” external_img_size=”500*283″ custom_src=”https://drkazemipain.com/wp-content/uploads/2014/10/%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85%DB%8C.jpg”][vc_empty_space height=”4″][/vc_column][vc_column width=”4/12″][vc_column_text]پاسخ رایگان به سوالات شما[/vc_column_text][vc_column_text]
شما می توانید در ادامه همین صفحه سوال خود را مطرح کنید تا دکتر محمدرضا کاظمی در اولین فرصت به سوال شما پاسخ دهند.
[/vc_column_text][vc_column_text][/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]

پاسخ رایگان به سوالات شما

شما می توانید در ادامه همین صفحه سوال خود را مطرح کنید تا دکتر محمدرضا کاظمی در اولین فرصت به سوال شما پاسخ دهند.