افراد بی شماری از اهمیت منیزیم آگاه نمی باشند. این عنصر برای مغز، قلب و عملکرد ماهیچه ها حیاتی و همراه با ویتامین K و D برای افزایش و بهبود سلامت استخوان ها ضروری است. کمبود منیزیم چنان شایع است که به جرأت میتوان گفت درصد قابل توجهی از افراد به آن مبتلا هستند. علایم هشدار دهنده زیر می تواند ناشی از کمبود منیزیم باشد:
تیترهای مهم این مقاله
علائم کمبود منیزیم
زنگ زدن گوش یا کم شنوایی
وزوز گوش یا صدای زنگ زدن مداوم گوش و نیز کم شنوایی از علائم شایع کمبود منیزیم است. مطالعات و تحقیقات بی‌شماری درباره ارتباط سلامت گوش و دریافت منیزیم کافی صورت گرفته است. دریافت مقدار کافی از این عنصر از تشکیل رادیکال های آزادی که به ناشنوایی منجر می‌شود جلوگیری می‌کند.
گرفتگی عضلات
منیزیم برای بهبود عملکرد عضلات عنصری حیاتی است. کمبود مقدار کافی این عنصر ممکن است به تیک ماهیچه های صورت، گرفتگی یا لرزش پا هنگام خواب منجر شود.
افسردگی
کمبودمنیزیوم موجب کاهش انرژی و افسردگی می شود.
عملکرد غیرطبیعی قلب
کمبود منیزیم ممکن است روی عملکرد ماهیچه‌های سراسر بدن از جمله عضله و ماهیچه‌های قلب تاثیر بگذارد لذا مقدار ناکافی منیزیم ممکن است بیماری‌هایی پدید بیاورد که به آن آریتمی قلبی یا تپش نامنظم گفته می‌شود و می تواند عوارض بسیار خطرناکی به همراه داشته باشد.
سنگ کلیه
منیزیم با جلوگیری از چسبیدن کلسیم به یون اگزالات مانع تشکیل سنگ های شایع کلیه می شود.
در صورت وجود هر یک از این علائم، بهتر است با پزشک خود مشاوره کنید. همچنین عاقلانه است از رژیم های غذایی استفاده کنید که سرشار از مواد غذایی منیزم دار باشند استفاده نمایید.
منابع طبیعی منیزیم
بامیه، تخمه آفتابگردان، تخمه کدو، سویا، لوبیا قرمز، بادام و بادام هندی و اسفناج
فواید منیزیم
منیزیم یکی از عناصر اصلی برای سالم ماندن است که در بیش از 300 واکنش زیست شیمیایی بدن دخالت دارد. از جمله فواید سلامت بخش متعدد منیزیم میتوان به انتقال پیام های عصبی، تنظیم دمای بدن، سم زدایی، تولید انرژی و ساخت استخوان و دندان های سالم اشاره کرد.
متخصصان سلامت همیشه بر لزوم اهمیت دریافت مقدار کافی از ویتامین‌ها و عناصر معدنی در رژیم روزانه غذایی تاکید می‌کنند. روی، کلسیم و منیزیم مهم‌ترین این عناصرند که برای سلامت خوب و مطلوب ضروری و حیاتی‌اند. منیزیم در جذب کلسیم بدن کمک می‌کند و روی فعالانه دستگاه ایمنی بدن را تقویت می‌کند.
زنان در هر سنی از دریافت منیزیم بسیار بهره می‌برند. گذشته از نقش جلوگیری کننده از پوکی استخوان، از دیگر فواید سلامت بخش منیزیم در زنان میتوان به تسکین عوارض یائسگی و سندرم دردهای پیش از قاعدگی (PMS) اشاره کرد. منیزیم همچنین خطر زایمان زودرس را به حداقل می‌رساند. دیگر فواید حیاتی و سلامت بخش منیزیم سنتز پروتئین، کاهش اسپاسم های مجاری تنفسی در شش ها و بهبود عملکرد غده پاراتیروئید است. منیزیم قابلیت دسترسی زیستی به ویتامین B6 و کلسترول را افزایش میدهد، عملکرد ماهیچه‌ها را بهبود می‌بخشد و از پوکی استخوان، بی‌خوابی، یبوست، سکته‌های قلبی، فشارخون بالا، میگرن، سنگ‌های کلیه و سنگ کیسه صفرا جلوگیری می‌کند. پنج مزیت سلامت بخش منیزیم عبارت است از:
فواید منیزیم
تغییر روند پوکی استخوان
پژوهش‌های متعددی نشان داده است کلسیم همراه با مکمل منیزیم تراکم این عنصر را در استخوان بهبود می‌بخشد. کمبود منیزیم سوخت و ساز کلسیم و هورمون‌های تنظیم‌کننده کلسیم را تغییر میدهد که در نهایت به پوکی استخوان منجر می‌شود. مقدار دریافت منیزیم بسیار مهم است، زیرا از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند.
جلوگیری از بیماری‌های قلبی ـ عروقی
یکی از مهم ترین فواید منیزیم کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروق کرونری است.
نتیجه تحقیقات تغذیه‌ای نشان داده است دریافت مقدار کافی منیزیم خطر سکته مغزی را کاهش میدهد. کمبود منیزیم خطر تپش نامنظم قلب یا آریتمی قلبی را افزایش میدهد؛ بنابراین مصرف مقدار کافی و توصیه‌شده مکملهای غذایی منیزیم ممکن است برای دستگاه قلبی ـ عروقی سودمند و مفید باشد.
تنظیم فشارخون
منیزیم نقش مهمی در تنظیم فشار خون طبیعی دارد. مکمل های منیزیم در کنار رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزی که منابع بسیار خوب پتاسیم و منیزیم هستند همیشه با کاهش خون در ارتباط بوده است.
دیابت
تحقیقات نشان میدهد افراد دارای کمبود منیزیم در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دوم و رتینوپاتی (شبکیه چشم دیابتی) شدید هستند. منیزیم به سوخت و ساز کربوهیدارت ها کمک می‌کند و بر ترشح و فعالیت انسولین تاثیر می‌گذارد ، بنابراین میزان گلوکز خون را کنترل می‌کند . با دریافت 100 میلی‌گرم منیزیم در روز، 15درصد خطر ابتلا به دیابت نوع دوم کاهش می‌یابد.
میگرن ، بی‌خوابی و افسردگی
از دیگر فواید بی‌شمار سلامت بخش منیزیم میتوان به درمان میگرن، بی‌خوابی و افسردگی اشاره کرد. همچنین ثابت شده است منیزیم اشکال شدید اختلالات روانی چون حملات پانیک (ترس شدید و بیمارگونه)، استرس، اضطراب و آشفتگی های روانی را بهبودمی بخشد. مکمل های منیزیم شدت چنین حملاتی را کاهشِ چشمگیری می‌دهند و ممکن است در میزان دفعات بازگشت این حملات موثر باشند.
چگونه میتوان از کافی بودن میزان منیزیوم اطمینان حاصل کرد؟
کمتر از 30 درصد از مردم میزان منیزیم کافی دریافت می کنند و حدود 20 درصد از جمعیت کمتر از 50% از منیزیم مورد نیاز خود را دریافت می کنند. یکی از روش های ارزیابی وضعیت و میزان منیزیم آزمایش دقیق میزان منیزیم خون می باشد ولی چون فقط 3/0 % منیزیم بدن در سرم خون وجود دارد ممکن است آزمایش سرم خون میزان کمبود منیزیم را به دقت نشان ندهد. لذا چنانچه سبک زندگی افراد شبیه نکات ذیل هست ممکن است در معرض خطر کمبود منیزیم باشید.
1 مصرف مداوم نوشیدنی های کربوهیدراتی : بیشتر نوشابه های گازدار مشکی رنگ حاوی فسفات هستند. این مواد به منیزیم مواد غذایی در داخل دستگاه گوارش متصل شده و مانع جذب منیزیم از دستگاه گوارش می گردند. که نهایتا دلیل کاهش منیزیم و کلسیم در افراد است.
2.مصرف مداوم غذاهای شیرین : شکر سفید نه تنها منیزیم ندارد بلکه موجب دفع منیزیم بدن از کلیه ها می شود.
3. استرس های طولانی روحی وجسمی:
استرس موجب کاهش منیزیم بدن شده و کمبود منیزیم نیز واکنش های استرسی فرد را افزایش میدهد و این موجب بدتر شدن مشکل بیمار می شود. تمام این حالات، شامل استرس های فیزیولوژیک و فیزیکی مانند جراحی، سوختگی بدن، بیماری های مزمن ممکن است منجر به کاهش منیزیم شود.
4.مصرف زیاد قهوه و چای و کافیین:
مصرف طولانی و زیاد نوشیدنی های کافئین دار از قبیل قهوه، چای و نوشیدنی های گازدار می تواند فرد را در معرض کمبود منیزیم قرار دهد.
5.مصرف داروهای قلبی و مدرّ ( ادرار آور ) ، داروهای بیماری آسم، قرص ضد بارداری، استروژن و الکل مصرف می کنید ؟
این داروها موجب افزایش دفع منیزیم از کلیه ها می شود.
6.مصرف مکمل های کلسیم بدون منیزیم یا با نسبت کلسیم به منیزیم کمتر از یک به یک :
زمانی که منیزیم بدن فرد پایین است. استفاده از مکمل های کلسیم موجب کاهش جذب منیزیم می شود. با این که که مکمل های کلسیم اثر منفی بر سطح منیزیم بدن دارند اما بالعکس مکمل های منیزیم باعث استفاده ی بهتر بدن از کلسیم می شوند!
بهترین نسبت بین کلسیم و منیزیم در مکمل ها نسبت یک به یک است. این نسبت فقط موجب جبران کمبود منیزیم نیست، بلکه مانع از خطر رسوب کلسیم در رگ ها (وقتی میزان ذخیره ی منیزیم کم و میزان دریافت کلیسم بالاست) می شود. به طور کل وقتی سطح منیزیم پایین است، بدن تمایل به احتباس کلسیم دارد، بنابراین افزایش دریافت کلسیم در این افراد موجب افزایش غیر طبیعی سطح کلسیم داخل سلولی از جمله سلول های قلبی و عروقی شده و در نتیجه در صورتیکه شما مکمل های کلسیم مصرف می کنید، بهتر است از میزان کافی بودن منیزیم بدن خود مطمئن باشید. منیزیم و کلسیم دو روی یک سکه ی فیزیولوژیکی هستند و با این که اثرات متفاوت با هم دارند اما به عنوان یک تیم عمل می کنند.
پاسخ رایگان به سوالات شما
شما می توانید در ادامه همین صفحه سوال خود را مطرح کنید تا دکتر محمدرضا کاظمی در اولین فرصت به سوال شما پاسخ دهند.
اشرف
سلام. من درد کف پا، گرفتگی عضلات پایین ساق ، پرش پلک ، و سردرد داشتم دکتر پس از عکس رادیولوژی پا و آزمایش برام منیزیم(مگنیفورت) و ویتامین ب 300 نوشت . یک دوره مصرف کردم خوب شدم الان که قطع کردم تمام علائم برگشته. میتونم مجدد دارو بگیرم استفاده کنم؟ شما داروی دیگری پیشنهاد میدید؟ ضمنا من خانم ۵۲ ساله ام و تنها مشکلم آسم آلرژی هست.
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام بله می توانید مجددا استفاده کنید
پرستو
سلام وقتتون بخیر
آیا آزمایش خون میتونه کمبود منیزیوم رو نشان بده؟
آخه توی نت نوشته توی آزمایش خون کمبودش نشان داده نمیشه ..
من بدن درد دارم ..دکتر بهم یونی بن بلند و غضروف ساز ویتامین دی دادن خوب شدم ولی باز درد دارم آزمایش دادم کلسیم.. دی ..روماتیسم ..عفونت..همشون نرماله ولی باز عضلات درد دارم و سوزن سوزن شدن انگشت دست و گاهی معده درد دارم الکی استرس دارم
برای چیه این همه درد 33 سالمه و بیماری ندارم باردار نیستم بچه ندارم ..
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام باید سایر علل ها مانند فیبرومیالژیا و سندروم درد مایو فیشیال و اختلالات اضطرابی هم بررسی شود.
بهنام
درود بر شما ، من آقای ۴۱ ساله الان حدود ۶ ماهه درگیر سیاتیک پای چپ و بر اثر دیسک‌پروتروژن L4 L5هستم . داروهای مسکن و گاباپنتین و اخیرا دولوکستین استفاده میکنم.آیا مکملهای ویتامینی خاصی هست که بدون تداخل دارویی برام مفید باشه؟
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام در زمینه این مشکل بهترین مکمل ها حاوی کلسیم منیزیم روی و ویتامین دی هست که باید روزانه مصرف شوند.
eli
عرض سلام
معذرت میخوام جناب دکتر محترم برای پا درد چه نوع ملح منیزیوم بهتر است؟ چندنوع منیزیوم هست مثل منیزیم اکساید و منیزیوم هیدروکساید کدوم نوع ملح بهتر میباشد برای درد پا و کمر
ممنون میشم پاسخ گو باشید
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام هر دو ترکیب مفید است.
مریم
با عرض سلام و وقت به خیر.
مدتی است شبها موقع خوابیدن دچار درد پای شدید میشوم به نحوی که نمیتوانم بی حرکت بمانم و باید مرتب پای خود را تکان بدهم. در حالی که اگر بلند شوم و راه برم، پادرد کم شده و از بین می رود. همچنین سردردهایم زیاد شده و دائما احساس خستگی و ضعف می کنم و برخی مشکلات دیگر. با مطالعه ای که کردم اینطور متوجه شدم که احتمالا کمبود منیزیوم دارم.آیا میتوانم روزی یک قرص جوشان منیزیوم مصرف کنم؟ تا چه مدت؟
ممنون از شما.
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام باید از نظر سندروم پای بیقرار بررسی شوید.
ساکت
سلام آیا مصرف منیزیم برای درمان کمردرد میتونه موثر باشه
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام. بله موجب تقویت عضلات ستون فقرات می شود.