همانطور که در تصویر بالا مشخص است ستون فقرات کمری از ۵ مهره تشکیل شده است که در بین آنها دیسک ها قرار گرفته اند. عملکرد اصلی دیسک ها تسهیل حرکت و چرخش ستون فقرات بوده و اساسا نقش ضربه‌گیر داشته لذا فشار بیش از حد به جسم مهره ها نمی آید و مهره ها را از شکستگی محافظت میکنند.
دکتر محمدرضا کاظمی فوق تخصص درد در این مقاله ” بیرون زدگی دیسک کمر و درمان آن ” توضیحات کاملی در مورد بیرون زدگی دیسک و نحوه درمان آن داده اند که امیدواریم این مقاله را تا انتها مطالعه بفرمایید.
دیسک از یک لایه خارجی به نام آنولوس و یک قسمت مرکزی به نام هسته یا نوکلئوس که حالت ژلاتینی دارد تشکیل شده است و هسته نقش اساسی ضربه گیری را انجام می دهد. اطلاعات بیشتر در این مورد را در مقاله دیسک میتوانید مطالعه بفرمایید.
تیترهای مهم این مقاله
علل بیرون زدگی دیسک :
در حالت عادی به دلیل حرکات متناوب دیسک ترک ها و شکاف های ریزی در سطح خارجی دیسک (آنولوس) ایجاد می شود که به طور طبیعی ترمیم میشوند اما اگر به هر دلیلی این ترک ها بزرگ شوند و به همدیگر بپیوندند آنگاه خاصیت ترمیمی نمی تواند این ترک ها را ترمیم کند و نهایتا حفره ای ایجاد می شود که از طریق آن محتویات هسته دیسک بیرون زده می شود و فتق دیسک ایجاد می گردد.
علت پاره شدن دیسک کمر یا به دلیل فشار ناگهانی و بیش از حد به دیسک می باشد و یا ناشی از ضعف دیسک در اثر دژنراسیون ( فرسایش) یا عوامل محیطی تشدید کننده مانند سیگار, چاقی , عدم تحرک و پوزیشن های طولانی نشسته و … می باشد و در فرد با پارگی دیسک هسته ژلاتینی دیسک بیرون میزند و این بیرون زدگی موجب فشار روی اعصاب کمری شده که نتیجه آن تحریک و التهاب اعصاب درگیر و مشکلات حسی و حرکتی می گردد. این اتفاقات معمولاً از ۳۰ سالگی به بالا شروع به رخ دادن می کند. علائم و و درمان بیرون زدگی دیسک بستگی به میزان بیرون زدگی ایجاد شده دارد.
انواع فتق دیسک :
بر اساس میزان بیرون زدگی هسته، فتق دیسک کمری به سه دسته تقسیم میگردد:
1- Bulging
برجستگی دیسک یا بالجینگ که در این حالت دیسک برآمده می شود ولی دچار پارگی نشده در این حالت رشته های عصبی می توانند تحت تحریک قرار بگیرند.
2- Protrusion
بیرون زدگی دیسک یا پروتروژن که در این حالت جداره دیسک بیرون زدگی پیدا می کند ولی جداره دیسک پارگی نداشته و لذا هسته از درون جداره بیرون زده نمی شود.
3- Extrusion
پارگی دیسک یا اکستروژن که در این حالت جداره دیسک پاره شده هسته دیسک از محل پارگی بیرون زده وارد کانال شده التهاب ایجاد کرده و موجب درد های شدید و اختلالات حسی و حرکتی می گردد.
درمان بیرون زدگی دیسک بر اساس این سه دسته بندی انجام می شود که در ذیل توضیح داده خواهد شد.
علائم دیسک کمر :
دکتر محمدرضا کاظمی : علائم دیسک کمر به چند شکل است، ممکن است که همه این علائم وجود داشته باشد ولی ممکن است یکی از این علائم به صورت بارز وجود داشته باشد. این علائم شامل موارد زیر می باشد:
۱- کمر درد
این کمر درد ناشی از تحریک اعصاب جداره خود دیسک آسیب دیده می باشد.
۲- درد اندام تحتانی
درد پاها که ناشی از تحریک اعصاب کمری است که به پاها عصب رسانی می کند. به این درد اصطلاحا “دردانتشاری” (رادیکولوپاتی) می گویند یعنی درد ناشی از انتشار تحریک عصب به پاها می باشد. رشته عصب هایی که به پاها می روند شامل مجموعه ای از اعصاب حسی و اعصاب حرکتی می باشد. اگر بیشتر اعصاب حسی تحت فشار و تحریک باشند علائم به شکل گزگز و سوزن شدن و خواب رفتن پاها خود را نشان میدهد د ولی اگر اعصاب حرکتی تحت فشار و تحریک باشند علائم بیشتر به شکل گرفتگی یا ضعف عضلات لنگش و در موارد شدید اختلال ادرارر و مدفوع می باشد.
چگونگی توزیع علائم در اندام تحتانی
|
|
|
در اندام تحتانی یا پای انسان سه عصب اصلی وجود دارد که منشا آنها در کمر بوده و عصب رسانی حسی و حرکتی در پا را انجام می‌دهند. این سه عصب عبارتند از ابتوراتور، فمورال و سیاتیک. مطابق شکل اگر دیسک های مهره های بالایی (L1&L2) که منشا عصب ابتوراتور هستند، بیرون زدگی داشته باشند درگیری عصبی خود را در منطقه کشاله ران نشان می دهند. اگر درگیری در منطقه دیسک L2&L3 باشد، تحریک و درگیری عصب فمورال ایجاد شده که موجب بروز علائم در مسیرران و بالای زانو می باشد ولی اگر درگیری عصب سیاتیک باشد مربوط به ریشه‌های L4&L5 هست که علائم کلینیکی در مسیر باسن پشت ران پشت ساق تا کف پا خود را نشان می دهند.
تشخیص بیرون زدگی دیسک کمر
بیمارانی که با علائم درد کمر و یا مشکلات اندام تحتانی مراجعه میکنند تحت بررسی مراحل زیر قرار میگیرند که عبارتند از:
1- معاینه فیزیکی
معاینه فیزیکی بسیار مهم است که در آن پزشک با مانور های خاص در اندام تحتانی، عصب های پا را تحت فشار قرار می دهد تا واکنش آنها را نسبت به پوزیشن بررسی کند و در صورت درگیری عصبی علائم بیمار تشدید می گردد.
2- MRI
با انجام ام آر آی به طور دقیق مشکلات ساختمانی و وضعیت دیسک بیرون زده و میزان تنگی کانال مشخص می گردد.
3- تست عصب و عضله
با انجام تست های نوار عصب و عضله، وضعیت تحریک رشته های عصبی و اختلالات فیزیولوژیک آن مشخص می گردد.
درمان بیرون زدگی دیسک کمر
درمان دیسک کمر بستگی به میزان بیرون زدگی دیسک و علائم و عوارض ایجاد شده دارد. این درمان ها در سه سطح هستند که در ذیل توضیح داده می شود.
1- Bulging
همانگونه که توضیح داده شد در این حالت دیسک برآمده می شود و درمان در این مرحله شامل استراحت، مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، (مقاله درمان های دارویی در بیرون زدگی دیسک) مصرف داروهای شل کننده عضلانی و آب درمانی و توصیه های فیزیوتراپی می باشد و اگر پاسخ درمانی مناسب نبود از تزریقات ترانس فورامینال استفاده می شود.
2- Protrusion
همانگونه که توضیح داده شد در بیرون زدگی دیسک یا پروتروژن بیرون زدگی رخ داده ولی جداره دیسک پارگی نداشته و محتوای هسته دیسک بیرون از کانال ریخته نشده، در این مرحله می توان از لیزر داخل دیسک یا pldd استفاده نمود.
3- Extrusion
در پارگی دیسک یا اکستروژن جداره دیسک پاره شده هسته دیسک از محل پارگی بیرون زده وارد کانال شده و کانال دچار تنگی می گردد. درمان این وضعیت آندوسکوپی دیسک است که در آن قطعه بیرون زده برداشته شده و تنگی برطرف می گردد.
جراحی باز :
جراحی باز دیسک کمر تنها در درصد پایینی از دیسک ها اندیکاسیون دارد که شامل اختلالات اسفنکتری یا بی اختیاری ادرار و مدفوع (سندروم Caud equina ) و نیز تخریب رشته های عصبی می باشد.
پاسخ رایگان به سوالات شما
شما می توانید در ادامه همین صفحه سوال خود را مطرح کنید تا دکتر محمدرضا کاظمی در اولین فرصت به سوال شما پاسخ دهند.
حسين صابوني
سلام جناب دكتر، خسته نباشد- 4 ماه قبل بر اثر ورزش ناگهاني كمر درد گرفتم بطوريكه نميتونستم تكان بخورم-پس از مراجعه به دكتر مشخص شد پارگي ديسك دارم و به توصيه پزشك مربوطه به انجام نرمش هاي ويليامز پرداختم- الان خيلي حالم بهتره و به راحتي پياده روي ميكنم. اما در نشستن بيشتر از 10 دقيقه مشكل دارم و پاي چپم گزگز ميكنه- آيا با انجام همين نرمشها به مرور زمان درمان ميشه؟
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام ام ار ای را جهت بررسی به ایمیل info@drkazemipain.com ارسال بفرمایید.
سجاد
سلام وقت بخیر وخسته نباشی اقای دکتر من چن وقت معمولا پایین کمرم درداره وداغ میشه درد دنبالچه هم دارم بیشتر موقع نشستن وخوابیدن ب هر پهلو میخوابم پهلوها م تو خواب درد میگیرن خیلی اذیتم 34 سالمه لطفا مرا راهنمایی کنید
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام ستون فقرات کمری و لگن بررسی و در صورت لزوم تصویربرداری گردد
حنانه آجدانی
سلام وقت تون بخیر
دختر هستم و 16 سالمه
حدود چهار سالی میشد کمر درد داشتم چند وقت اخیر که پیگیری جدی کردم و عکس رادیو لوژی و ام ار ای رفتم دکترم گفت دیسک مهره های پنج و چهار زده بیرون و ورزشهای ویلیامز رو توصیه کردن خواستم بدونم آیا ورزش یوگا هم در درمان توصیه میشه و ورزش تاثیری خواهد داشت یا نه نظر شما چیه؟
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام حرکات یوگا چنانچه موجب به خم شدن شدید ستون فقرات شود مضر است
سپنتا
سلام بی زحمت شماره واتساپ رو بفرمایید. عکس ام ار ای بفرستم دیسک ۴و۵مشکل دارم. سپاس
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام
لطفا به ایمیل info@drkazemipain.com ارسال فرمایید.
شهداد امیرفتحی
باعرض سلام مذکر 68 ساله 6 ماه پیش در حادثه رانندگی ستون فقراتم اصیب دید 4ماه پیش تحت عمل جراحی قرار گرفتم درشهرستان دوقطعه پلاتین استفاده وتعدادی پیچ بعد از 4 ماه هر روز بر. مشکلاتم اضافه میشهخیلی وزن کم کرده ام کمرم را نمیتوانم بلند کنم راه نمیتوانم بروم بیاییم وتکلمم مشکل پیدا کرده دردها تسکین نیافته روز بروز ظعیفتر میشم دکتر معالجم دارو تجویز کرده ومیگه باید در استراحت مطلق باشم میخوام بیام طهران چه مصلحت میدانید باتشکر شهداد امیرفتحی.
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام باید مجدد ستون فقرات بررسی تصویر برداری و در صورت لزوم تست های عصبی انجام شود
مصطفی
سلام بنده ۴ ماه هست دارم درمان میشم و جواب ام آر آی دوم من این است که خدمتتان میفرستم ممنون میشوم کمکم کنید🙏🌹
L4-5 level: Desiccation with central and left paracentral disc extrusion is seen which cause severe left lateral recess and mild to moderate canal stenosis
L5-S1 level: Desiccation and central and left paracentral disc extrusion with annular fissure is seen which cause severe left lateral recess and mild
central canal stenosis.
Modic changes type III in L5-S1 level is seen.
Vertebral alignment, posterior elements appear normal.
Bone marrow signal is unremarkable.
Visualized cord and conus medullaris appear normal in shape and signal intensity and conus terminates at L1.
با تشکر فراوان از جناب عالی
دکتر محمدرضا کاظمی
سلام تنگی در ۲ سطح ۴ و ۵ کمری دارید لیزر دیسک کمک کننده است.
حمیدرضا
سلام
در آخرین MRI که گرفتم پزشک محترم تشخیص به جراحی دیسک کمر بنده را داشتند
اما هیچ علاقه ای به درمان از طریق جراحی ندارم
لطفا راهنمایی بفرمایید
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام ام آر آی کمر را جهت بررسی به واتساپ زیر ارسال بفرمایید..
09120335132
محدثه س
سلام‌آقای دکتر من ۲۷ سالمه دو سال پیش یه تصادف داشتم‌که ضربه به کمرم خورد بعد از اون درد کمر داشتم که شدید نبود سال پیش برای مدتی سوزن سوزن شدن و سوزش در پاها و لگن داشتم
بیشتر پای چپ رفتم دکتر گفتن عصب مهره آخرم درگیره ام‌آر‌ای نوشتن که ترسیدم و نرفتم ولی درد کاملا بهبود پیدا کرد فقط پیاده‌روی زیاد نمیتونستم داشته باشم و سرپا بودن زیاد
ولی الان دو هفته‌ای هست سوزش و سوزن سوزن تو پاهام و لگن دارم و اگر زیاد بلند بشم و کار بکنم درد داخل لگن سمت چپ هم به وجود میاد. میخواستم بدونم با توجه به ابن علائم ممکنه پارگی دیسک باشه و جراحی بخواد ؟؟ خیلی میترسم
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام بله امکان دارد و حتما باید ام آر آی کمر گرفته شود.
سعید دیلمی
سلام آقای دکتر …خانم من الان یه چند روز کمر درد اوباسن..ران ..زانو تا پایین درد داره رفتیم دکتر دکتر هم همون جا گذاشت سرانگشت بعدش سر پاشنه پا راه رفت خوب بود فقط ادراراختیاری البته زیاد حاد هم نیست میشه لطف کنید درد از چیه لطفااا
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام باید یک ام آر آی از کمر گرفته شود.
محمدحسین
سلام آقای دکتر
۵۵سالمه،کارمند بودم،دیسک خفیف داشتم،هرسال با ۱۰الی۱۵روز استراحت خوب میشدم،دو سال پیش تصادف بدی داشتم،با اینکه کمربند بسته بودم،ولی از ناحیه کمر دچار مشکل شدم،الان طوری است که ففط در حد ۵دقیقه میتونم پیاده روی کنم،زانوی پای چپم بی حس می شود،در نشستن و خوابیدن و بلتد شدن مشکلی ندارم،وجود ترکش در ناحیه جمجه سر ازم ام آر آی نگرفتند،،دکتر طب فیزیکی فرمودند تنگی کانال نخاع داری،بلاتکلیف ماندم،چه کنم؟؟؟؟
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام
باید ct اسکن کمر و تست عصب و عضله انجام شود.
علیرضا نخجوانی
سلام خسته نباشید من نزدیک شش ماه یه درد از،باسن میزنه به پام بی،حس،میشه،ام ای ار انجام دادم میگن درگیری دیسک ۴ و۵ رو داری ولی هیچ دردی از ناحیه کمرم ندارم
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام بله در بسیاری از دیسک های بیرون زده درد در کمر دیده نمی‌شود زیرا دیسک بیرون زده عصبی که به پا عصب رسانی می کند را تحریک می کند و لذا درد در پا حس می شود.
zia
سلام داکتر صاحب امیدوارم از صحت کامل بر خردار باشی سوال ام این اس که چند مدتی؟میشه کمر درد استم داکتر میگه مهره کمرت نزدیک شده درد در درچهار بند اس وقتی استاد شوم پیاده روی کنم دردش زیاد میشه
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام باید از ستون فقرات کمری ام ار ای تهیه کنید.
عباد صالحی
سلام خسته نباشید من کمرم درد می کرد بعد از یه مدتی از به پای چپم ام آر آی گرفتم چند تا دکتر رفتم یکی میگه باید عمل کنی یکز میگه با استراحت خوبه میشه میخواستم ببینم نظر شما چی هست
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام. ام ار ای را جهت بررسی به واتساپ زیر ارسال کنید.
09120335132
ابوالفضل خاکسار
سلام،اقای دکتر بنده مدت زیادی بواسطه داشتن کار سنگین پائین کمرم وگردنم درد شدید داشت ولی سه ماه پیش بخاطر اسباب کشی فشار زیادی به بالای کمرم اومد طوری که درد پائین کمرم را فراموش کردم و درد وحشتناکی را از اون روز احساس میکنم مخصوصا حین برگشتن به پشت سر نگاه کردن اشکم در مياد سه ماه استراحت کردم ولی خوب نشدم لطفا بنده را راهنمایی بفرمایید ممنون میشم
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام حتماً نیاز به معاینه ستون فقرات و در صورت لزوم تصویربرداری از مناطق درگیر هست.
رویا شیرمحمدی
با عرض سلام
مدت ۴ ماهه که دچار درد کمر و بی حسی و خواب رفتن پا هستم و در کشاله ران و ساق پا گرفتگی و درد شدید دارم طوریکه راه رفتن و ایستادن برام مشکله ولی در انجام حرکات ورزشی و خوابیدن و نشستن هیچ مشکلی ندارم
در ضمن ۵۰ سالمه و مربی شنا هستم و در اثر لیز خوردن با پای راست همراه با جسم سنگین به این مشکل برخوردم پیش همکاران آقای دکتر صباغ هم رفتم و ایشون گفتن دیسک حالت ارتجاعی شو از دست داده و کاری نمیشه کرد
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام ام ار ای خود را جهت بررسی به واتساپ زیر ارسال بفرمایید.
09120335132
ابوالفضل
سلام دکتر خداقوت
من mri گرفتم و نتیجه ش این بود که دیفیوز دیسک بالجینگ L4وL5 داشتم
لطفا بهم بگید که راه درمان این بیماری چیه؟
چه ورزش هایی بهم توصیه می کنید؟
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام فعلاً کاهش وزن و آب درمانی
شهناز مرتضایی مقدم
عرض سلام واحترام بنده خانم ۴۹ ساله هستم مدت زیادیه درد در ناحیه ی کمر و ران و پهلوی سمت راست دارم و سابقه ی سیانیک.با درد شدید کمر وپهلو مراجعه کردم و در ام آر آی گفتن دیسک جزئی که براسنم قابل قبوله. فیزیوتراپی و دارو تجویز کردن اما درد بقوت خودش باقیه. در اسفندماه سونو کلیه هم دادم سالم بود. درد در پهلوی سمت راست و سر استخوان لگن آزاردهنده ست. ایا به دیسک مربوطه ؟
سپاس
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام باید یک تست عصب و عضله انجام بدهید تا مشخص شود چه میزان از درد مربوط به بیرون زدگی دیسک و تحرک سیاتیک هست.
علی اکبر
سلام آقای دکتر کاظمی من الان بیشتر از یه ماه میشه کمر درد دارم از طرف چپ یک بارم رفتم دکتر ولی بازم خوب نشدم خواستم ازتون راهنمایی بگیرم ببینم چیکار کنم خودمم ۲۱ سال دارم ،به نظر شما دیسک کمر گرفتم یا عادیه!؟
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام. باید یک معاینه دقیق ستون فقرات بشوید و در صورت صلاحدید پزشک تصویربرداری های لازم را انجام دهید.
دکتر محمدرضا کاظمی
سلام باید ستون فقرات معاینه و در صورت لزوم تصویربرداری از کمر و تست های عصب و عضله پاها انجام شود.
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام ، بله. علائم آرتروز و تنگی کانال کمری را دارید باید معاینه و در صورت لزوم تصویربرداری انجام دهید.
همیلا
سلام آقای دکتر کاظمی
من ۴۸ سال سن دارم
ام آر آی انجام دادم دیسک کمر و تنگی کانال نخاعی دارم
مینیسک پام پاره شده واریس دارم
خار پاشنه هم دارم
۳ سال پیش به دلیل مسدود بودن رگ قلبم فنر داخل رگ قلبم گذاشتم
تا الان هم دکتر زیاد رفتم دارو زیاد استفاده کردم متاسفانه نتیجه‌ای نگرفتم
اگه لطف کنید تشخیص و راه چاره‌ای بهم بدید ممنون میشم
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام مشکلات متعددی را به طور کلی مطرح کردین. تنگی کانال باید لیزر یا آندوسکوپی دیسک شود پارگی مینیسک ها باید سلول درمانی شود.
مجید یادداشت
یا سلام
لطفا بفرمایید در عمل آندوسکوپ هم چسبندگی بعد از عمل وجود دارد یا خیر
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام. خیر یکی از مزایای آندوسکوپی دیسک عدم چسبندگی بعد از عمل است.
حسین
سلام دکترجان،
بنده ۲ سال پیش بهنگام کوهنوردی دچار اسپاسم عضلانی در ناحیه سمت چپ کمر و پای چپ شدم و پس از آزمایش، dehydration و protrusion در دیسک L5-S1 و Mild bulging در دیسک L5-L4 مشاهده شد بعد از انجام چندین جلسه فیزیوتراپی و ۶ ماه استراحت و ورزش های تکمیلی درد بنده از بین رفت ولی اخیرا هنگام فعالیت ورزشی پس از مدتی در ناحیه کمر دچار سوزش و درد می شوم بطوری که هنگام خم شدن سمت چپ بدن بشدت تیر می کشد و امکان ایستادن خیلی سخت است و با درد شدیدی همراه است.
آیا راهی برای کاهش این نوع درد وجود دارد؟
ممنون از شما
دکتر محمدرضا کاظمی
باسلام درمان بستگی به میزان بیرون‌زدگی دیسک ها و تحریک رشته های عصبی دارد که نیاز به تست های عصب و عضلانی این مناطق می باشد.
عصمت شاه حسینی
سلام آقای دکتر کاظمی برای درمان کمردردبعدازکورتاژاینکه میگندبایدباداروهای گیاهی کمررابچسبانیم درسته؟ آیابه جای چسباندن کمرمیتوان ازموادغذایی مفیدوداروهای گیاهی استفاده کرد؟ اگه کمردردموقع شستن ظروف تشدیدبشه علتش بیرون زدگی کدوم دیسک کمریست؟ شماچه موادغذایی وداروهای گیاهی برای کاهش این نوع کمردردپیشنهادمیکنین؟ یاچه نوع روش درمانی برای درمان کامل کمردرد؟ چون اولین
بارداری بوده وخیلی نگرانه که دربارداری بعدی نکنه با زاین اتفاق بیفته
دکتر محمدرضا کاظمی
با سلام خیر. گیاه درمانی در این مقوله تاثیری ندارد در صورت داشتن علائم باید ستون فقرات معاینه و تصویربرداری های لازم انجام شود.