دیسک کمر

دیسک های کمر بالشتک های الاستیکی هستند که جهت ضربه گیری و تسهیل حرکت مهره ها تعبیه شده اند. بیرون‌ زدگی دیسک کمر زمانی رخ می‌دهد که ماده ژلاتینی هسته  دیسک از دیواره بیرونی دیسک بیرون بزند.

علائم دیسک کمر

علائم بارز بیرون زدگی دیسک کمر عبارتند از:

انتشار درد از کمر و باسن تا انگشتان پا

احساس خواب رفتگی و یا ضعف عضلانی در مسیر باسن تا انگشتان پا

علل دیسک کمر

عوامل ژنتیک ، افزایش سن ، فشارهای ناگهانی و بیش از حد به کمر.

تشخیص دیسک کمر

مانند سایر موارد شرح حال و معاینه جهت بررسی  محدودیت های حرکتی ستون فقرات ، ضعف عضلانی و بی حسی بررسی می گردد.

آزمایش های تصویربرداری برای تشخیص دیسک کمر

آزمایش‌های تصویربرداری اطلاعات کاملی از نظر بررسی مشکلات ساختمانی مهره ها و نخاع و آرتروز در اختیار پزشک می گذارد که شامل :

پرتونگاری ساده کمر : جهت بررسی عفونت یا توده استخوانی و تغییر قوس مهره ها و نیز زوائداستئوفیتی در مهره ها است.

سی تی اسکن : چنانچه مشکلات فوق در گرافی ساده مطرح باشد جهت بررسی دقیقتر میتوان از سی تی اسکن استفاده کرد.

 ام.آر.آی : جهت بررسی بافت های نرم از جمله دیسک ها و اعصاب نخاعی  وفشار وارد بر آنها استفاده می گردد.

تست عملکرد عصب و عضله

به منظور تعیین شیوه انتقال صحیح پیام‌ها ی عصبی و کارکرد فیزیولوژیکی اعصاب استفاده میشود که شامل دو قسمت اولیه بررسی قدرت و سلامت ماهیچه و ثانیا بررسی سرعت هدایت پیام عصبی و وجود احتمال تحریک یا تخریب عصبی می باشد.

درمان دیسک کمر

اساس درمان دیسک کمر در جهت کاهش و تسکین درد و علائم از یک سو و از سوی دیگر بر طرف کردن بیرون زدگی دیسک و فشار به ریشه های عصبی می باشد.

استراحت :

استراحت تنها بایدنسبی باشد و شامل عدم انجام حرکات و فشارهای سنگین برگردن بوده و نه بیش از آن .

بریس یا کمربند طبی :

بستن موقت بریس یا کمربند فقط درموارد بسیارپیشرفته دیسک که موجب تنگی کانال واضح شده وخطر آسیب به نخاع دراثرضربه هست توصیه می شود , استفاده طولانی مدت از کمربند موجب ضعف عضلات ستون مهره‌ها شده که موجب انتقال بیشترضربات وپیشرفت بیش از پیش آرتروزوفتق دیسک می گردد.

داروهای مناسب دیسک کمر

از داروها جهت برطرف کردن علائم در فاز حاد و نیز بازگشت قوام و آرامش عضلانی استفاده می گردد که شامل شل کننده های عضلانی (محیطی و مرکزی) ، مسکن های ضدالتهابی و در موارد شدید میتوان به شکل محدود از داروهای مخدری استفاده نمود. در فاز غیرحاد آرتروز نیز میتوان از داروهای ترکیبی سویا و آووکادو جهت جلوگیری از پیشرفت و بهبود ضایعات آرتروزی استفاده نمود.

درمان های غیرتهاجمی دیسک کمر

1. فیزیوتراپی :

در فیزیوتراپی ترکیبی از روش‌های غیرفعال و تمرین‌ها جهت تقویت ساختار عضلانی و حرکت‌های اصلاحی به کار گرفته می‌شود. مدالیته‌های درمانی غیرفعال مانند یخ/ گرما، اولتراسوند و تحریک الکتریکی درد و گرفتگی عضلانی را در بیمار مبتلا به دیسک کمر کاهش می‌دهد. بیمار مبتلا به بیرون زدگی دیسک کمر به کمک انجام تمرین های مخصوص روش افزایش انعطافپذیری و دامنه حرکتی را فرامی‌گیرد و بر قدرت عضلات خود می‌افزاید. بیماران نباید از روی آوردن به این درمان نگران باشند، حتی بیماران دچار درد و مشکلات حرکتی نیز از انجام تمرین‌های ایزومتریک سود می‌برند.

2. ماساژ و درمان دستی و منیپولیشن :

اساس این تکنیک ها که توسط دست انجام می شود نیز تقویت ساختار عضلانی بافت های اطراف مهره ها می گردد.

3. لیزر پرتوان :

استفاده از لیزر پرتوان پالس موجب افزایش انرژی سلولی و ترمیم بافت های آسیب دیده و جلوگیری از پیشرفت آرتروز می گردد.

درمان های اینترونشنال و یا کمتر تهاجمی (مداخله ای):

اعمال اینترونشنال توسط فوق تخصص درد تحت راهنمایی اشعه ایکس (فلوئوروسکوپی) و یا سونوگرافی در اتاق عمل انجام می گردد.

1. تزریق های تشخیصی و درمانی :

تزریق در ستون فقرات مانند تزریق ترکیبی استروئید و آنستتیک های موضعی در فضای اپیدورال جهت کاهش التهاب و خنثی کردن واسطه های شیمیایی التهاب (ناشی از فشار دیسکها) استفاده می گردد. همچنین در این مورد به غیر از تزریقات میتوان از رادیوفرکوئنسی اپیدورال و همچنین رشته های عصبی خارج شونده از نخاع دراین مناطق جهت بهبود و تغییرات طولانی استفاده نمود.

 2. اعمال اینترونشنال دیسک :

دراین اعمال باهدایت دستگاه رادیولوژی (فلوروسکوپ) با سوزن های خاص وارد مرکز دیسک شده و با استفاده از اوزون یا دیسکوژل باعث تغییرات شیمیایی هسته و کاهش فشار دیسک شده که منتج به کاهش فشار و بیرون زدگی دیسک می شود. همچنین میتوان با استفاده از لیزر و یا رادیوفرکوئنسی موجب افزایش دمای مرکز دیسک و کاهش حجم هسته مرکزی دیسک شده و فشار داخل دیسک را کاهش داده و در نتیجه آن اثر فشاری دیسک روی ریشه های عصبی را برطرف نمود.