اعمال جراحی شکمی مانند ترمیم فتق رانی ، نافی ، سزارین و برش های شکمی می توانند در تعداد قابل توجهی از موارد موجب درد های مزمن ناحیه کشاله ران و شکم شوند و حدود 25 درصد از این تعداد بیماران به خاطر درد شدید قادر به انجام فعالیت های روزمره خود نیستند. در مقاله درد مزمن ناحیه کشاله ران و شکم بعد از اعمال جراحی دکتر کاظمی متخصص درد روش های درمان را شرح داده اند.
علل درد مزمن ناحیه کشاله ران و شکم بعد از اعمال جراحی به دو دسته تقسیم می شوند که در این مقاله به بررسی آن ها خواهیم پرداخت: دردهای با منشا نوروپاتیک (آسیب عصبی) و دردهای غیر نوروپاتیک.
دردهای نوروپاتیک به دلیل آسیب به اعصاب ناحیه شکم و کشاله ران می باشد اما درد های غیر نوروپاتیک بدلیل فیبروز (بافت هم بندی سخت) محل عمل می باشد. اعصابی که بعد از این اعمال دچار آسیب می شوند، شامل: عصب های ایلیواینگوینال (لگنی – رانی)، ایلیوهایپوگاستریک (لگنی – زیر شکمی) و ژنیتوفمورال (تناسلی – رانی) و بندرت عصب حسی پوست ران می باشد.
آسیب اولیه به این اعصاب ممکن است خفیف یا شدید بوده و می تواند بدلیل کشش، فشار، له شدگی و تخریب الکتریکی عصب ناشی از کوتر کردن عصب حین عمل، اتفاق بیفتد. اما آسیب ثانویه این عصب ها بدلیل پروسه التهابی بعد از عمل (مانند تشکیل گرانولوما ، افزایش تشکیل فیبروز در محل عمل و…) رخ می دهد. حتی در جراحی های لاپاروسکوپی علیرغم عدم برش شکم ، بدلیل افزایش فشار داخل شکمی و آسیب به این اعصاب امکان بروز درد های مزمن شکم و کشاله ران وجود دارد در بعضی از بیماران ممکن است درد در مسیر طناب اسپرماتیک (درد به بیضه ها تیر می کشد) منتشر شود و این درد در حین انزال تشدید می یابد. این درد به عنوان یک درد احشایی توصیف می شود و بدلیل احتقان ورید های طناب اسپرماتیک یا فشار مش به طناب اسپرماتیک ایجاد می شود. در اکثر بیماران ترکیبی از درد های نوروپاتیک و غیر نوروپاتیک وجود دارد.
علائم درد مزمن ناحیه کشاله ران و شکم
درد ممکن است تیرکشنده، تیز، خنجری، سوزشی و با گزگز و افزایش حس یا کاهش حس همراه باشد و گاها به کشاله ران و قسمت فوقانی ران انتشار پیدا کند. گاهی درد تیز و تیر کشنده، با فشار بر ناحیه عمل یا اطراف آن، تشدید می شود.
درمان درد مزمن ناحیه کشاله ران و شکم
درمان این بیماران چالش بسیاری از پزشکان است. قبل از هر اقدامی معاینه و تصویربرداری جهت رد سایر علل الزامیست.
۱- درمان های جراحی
قطع عصب درگیر با جراحی : برای این منظور بیمار در اتاق عمل تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی قرار گرفته و سپس با برش جراحی و بر روی محل عصب این سه عصب را با تکنیک های خاصی قطع می کنند.
۲- درمان های اینترونشنال
با پیشرفت علم و تمایل به سمت اقدامات کمتر تهاجمی امروزه با کمک بی حسی موضعی و بدون جراحی بلوک عصب با کمک سونوگرافی و زیر دید مستقیم سونوگرافی انجام می شود. این اعصاب بوسیله امواج رادیوفرکونسی و یا کرایو (فریز عصب)، نورولیز شیمیایی (فنل یا الکل) از بین می رود و درد بیماران بهبود میابد.
