چاقی یک بیماری شایع است که از هر 8 بزرگسال 1 نفر را در جهان به آن مبتلا هستند. اضافه وزن میتواند سبب تشدید و ایجاد انواع مختلفی از کمردرد، از جمله درد قسمت پایین کمر، سیاتیک و تحلیل دیسک شود. اضافه وزن و کمردرد ارتباط مستقیم با هم دارند؛ حمل وزن اضافی به ستون فقرات فشار وارد میکند که خود میتواند دیسکهای بین مهره را تحت تاثیر قرار داده و سبب بیرونزدگی آنها شود. اضافه وزن در ناحیه شکم و سینهها نیز میتواند بر وضعیت بدن در حالت ایستاده و هنگام راهرفتن تأثیر بگذارد.
در این مقاله اطلاعاتی در مورد ارتباط اضافه وزن و کمردرد ارائه خواهیم داد. همچنین درباره درمانها و استراتژیهایی که میتوانید برای کاهش ناراحتی استفاده کنید، صحبت خواهیم کرد.
تیترهای مهم این مقاله
ارتباط بین اضافه وزن و کمردرد
همه افرادی که اضافه وزن دارند، لزوما دچار کمردرد نمیشوند، اما در بسیاری از افراد اضافه وزن و کمردرد به دنبال هم ایجاد میشوند. چاقی میتواند یکی از دلایل اصلی کمردرد باشد، همچنین میتواند شرایط موجود را بدتر کند.
یک مطالعه بزرگ که در سال 2017 منتشر شد نشان داد که اضافه وزن و کمردرد با هم ارتباط دارند. همچنین نشان داد که چاقی با دیسک دژنراتیو مرتبط است. اگرچه محققان دریافتهاند که چاقی میتواند پیشبینیکننده مشکلات آینده در ناحیه کمر باشد، اما نتوانستند ثابت کنند که چاقی بهطور مستقیم باعث کمردرد میشود.
تعدادی نظریه در مورد اینکه چرا افرادی که چاق هستند بیشتر در معرض کمردرد هستند، وجود دارد. در ادامه، نظریههای اضافه وزن و کمردرد را آوردهایم.
نظریه اول:
تغییر وضعیت بدنی:
اگر چربی زیادی در اطراف قسمتهای میانی بدن جمع شده باشد، ممکن است وضعیت بدن تغییر کند. در این شرایط لگن و کمر بهسمت جلو متمایل میشوند و انحنای طبیعی ستون فقرات را تغییر میدهند. این تغییر ممکن است فشار زیادی بر دیسکهای ستون فقرات و اعصاب پشت وارد کند و باعث ایجاد عوارض زیر شود:
● فشردهسازی ستون فقرات
● تخریب دیسک
● فشردهشدن اعصاب
نظریه دوم:
فشردهشدن دیسک: وزن اضافی ممکن است فشارِ روی مفاصلِ ستون فقرات (مهره) را افزایش دهد. با گذشت زمان، فشار روی این مفاصل ممکن است باعث نازکشدن یا برآمدگی دیسکهای بالشتکی بین استخوانهای ستون فقرات شود که خود میتواند منجر به درد مزمن و فشردهشدن اعصاب گردد.
نظریه سوم:
التهاب:
چاقی با التهاب خفیف اما مزمن مرتبط است. التهاب کل بدن، ممکن است خطر ابتلا به اختلالات کمر درد را افزایش دهد.برای آشنایی با روش های درمانی تنگی کانال نخاعی با تزریق کافیست این مقاله از سایت را مطالعه نمایید .
انواع رایج کمردرد در افراد چاق
همانطور که دیدید اضافه وزن و کمردرد با هم مرتبط هستند؛ اما چاقی احتمال درد را در همه بخشهای ستون فقرات افزایش نمیدهد. ستون فقرات از چهار ناحیه تشکیل شده است که از بالا به پایین شامل بخشهای زیر هستند:
● ستون فقرات گردنی (ناحیه گردن)
● ستون فقرات سینهای (فوقانی و میانی پشت)
● ستون فقرات کمری (کمر)
● ساکروم و دنبالچه (دیواره خلفی لگن و دنبالچه)
افراد چاق ممکن است با احتمال بیشتری کمردرد را در قسمت پایین کمر تجربه کنند. بهعبارت دیگر اضافه وزن و کمردرد بیشتر در قسمت پایینی کمر مشهود است.همچنین افراد چاق امکان مبتلا شدن به عارضه تنگی کانال نخاعی را دارند .
مشکلات اضافه وزن در ناحیه کمر
اضافه وزن و کمردرد با هم ارتباط دارند. اضافه وزن همچنین باعث طولانیشدن دوره نقاهت پس از دورههای کمردرد میشود.
در ادامه، آمار مربوط به کمردرد در افرادی که چاق هستند و یا درصد چربی بدن بالایی دارند، آمده است.
● 33 درصد بیشتر احتمال دارد کمردرد را تجربه کنند
● 35 درصد بیشتر احتمال دارد که درد شدید کمر را تجربه کنند
● احتمال ابتلا به کمردرد مزمن تا 43 درصد بیشتر است
● برای مردان، تا 50٪ بیشتر احتمال دارد ناتوانی و محدودیت های عملکردی ایجاد شود.
● برای زنان، حدود 100٪ بیشتر احتمال دارد که ناتوانی و محدودیت های عملکردی ایجاد شود.
کمردرد ارتباط قوی با شاخص توده بدنی (BMI) دارد، یک فرمول ریاضی (BMI=kg/m2) که وزن فرد را بر حسب کیلوگرم مرتبط با قد بر حسب متر در نظر میگیرد. در این شاخص، نمره بین 18.5 تا 24.9 نرمال، بین 25 تا 29.9 اضافه وزن و بالای 30 چاق در نظر گرفته میشود.
کمردرد در قسمت پایین کمر
بسیاری از مشکلات و آسیبها منجر به درد قسمت پایینی کمر میشوند. حتی یک خواب بد شبانه میتواند بهشکل موقت سبب درد کمر شود. اما کمردرد مزمن و شدید معمولاً علل زمینهای جدیتری مانند فشردهشدن ستون فقرات، سیاتیک و التهاب مفاصل دارد.
در افرادی که اضافه وزن دارند، علت درد در قسمت پایین کمر میتواند به دلیل آسیب به ساختارهای زیر باشد:
● مفاصل
● اعصاب
● دیسکهای بین مهرهای
● رباطها
● تاندونها
● ماهیچهها
● مهرهها
افرادی که چاق هستند، در نهایت ستون فقرات آنها قوس پیدا کرده و خمیده میشود. این تغییر میتواند باعث فشار بیشتر بر روی استخوان خاجی و مفاصل ساکروایلیاک در پایین ستون فقرات شود.افراد با اضافه وزن بالا مستعد دیسک کمر نیز میباشند
مشکلات مربوط به دیسک
یکی از موارد مهمی که اضافه وزن و کمردرد را به هم مرتبط میکند، ایجاد مشکل در دیسک است. دیسکهای بین مهرهای فاصله بین دو مهره کمر را پر میکنند و مانع از این میشوند که استخوانها روی هم ساییده شوند. هنگامی که راه میروید یا میدوید، دیسکهای بین مهرهای از مهرهها محافظت کرده و بهعنوان ضربهگیر عمل میکنند. همچنین این دیسکها نقش مهمی در انعطافپذیری ستون فقرات دارند و به فرد اجاره میدهند که بهراحتی خم شده و یا بهسمت راست و چپ بپیچد.
چاقی، ممکن است وزن اضافی و فشار بیش از حد تحمل، بر دیسکها وارد کند. افزایش فشار روی دیسکها میتواند منجر به تغییرات دژنراتیو دیسک (disk degeneration) شود که در آن دیسکها بهمرور زمان نازکتر میشوند.
فتق دیسک (herniated disk) زمانی اتفاق میافتد که ماده ژلهمانند درون دیسک از لایه بیرونی آن عبور کرده و به ریشههای عصبی که از نخاع منشعب میشوند، فشار وارد کند.
درد سیاتیک زمانی اتفاق میافتد که یکی از دیسکهای قسمت پایین کمر، عصب سیاتیک را که بهسمت پای شما میرود، فشرده سازد. این فشرده سازی سبب ایجاد درد و سفتی در مسیر عبور عصب سیاتیک از پا میشود.
یکی دیگر از مشکلات ناشی از تغییر دیسک، تنگی نخاع است که زمانی اتفاق میافتد که به دلیل تجمع چربی و تغییرات مهرهها جای کافی برای عبور آزاد نخاع از داخل ستون مهرهها وجود نداشته باشد. در این عارضه، یک یا چند بخش از نخاع تحت فشار قرارگرفته و در برخی از شرایط ممکن است قطع شود.
در اینجا اضافه وزن و کمردرد به این شکل به هم پیوند پیدا میکنند که چاقی میتواند به ضعیفشدن پیشرونده و طولانیمدت یک یا چند دیسک (بیماری دژنراتیو دیسک) کمک کند و در نهایت سبب فتق دیسک و حتی پارگی آن و تنگی کانال نخاع شود.
تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات
تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات ناشی از تغییرات تدریجی طولانیمدت در ساختار و عملکرد ستون فقرات است. پیری، علت اصلی تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات است؛ اما آرتروز هم میتواند علت آن باشد و اینجاست که اضافه وزن و کمردرد با هم مرتبط میشوند.
همانطور که ذکر شد، یکی از علل تغییرات دژنراتیو ستون فقرات، آرتروز است. اضافه وزن به مفاصل فشار وارد میکند که خود میتواند آرتریت را در کمر و سایر نواحی بدن مانند زانو بدتر کند. علاوهبر این، سلولهای چربی مواد شیمیایی التهابزا ترشح میکنند که ممکن است درد آرتریت و در نتیجه کمردرد را بدتر کند.
اضافه وزن و کمردرد
علائم قابل توجه کمردرد مرتبط با اضافه وزن
افرادی که اضافه وزن و کمردرد دارند، معمولا یک یا چند مورد از علائم زیر را نشان میدهند.
● خستگی در دورههای کوتاه ورزش
● مشکل در تنفس یا تنگی نفس
● دردی در ساق یا زانو که شدیدتر از درد پشت است
● افزایش درد با اکستنشن (خمشدن به عقب)
اگر درد ساق و کمر با اکستنشن افزایش یابد، کمردرد با احتمال بیشتری مزمن است و نیاز به درمان جدی دارد.
تأثیر کاهش وزن بر تنگی کانال نخاع
خوشبختانه کاهش وزن به کمردرد کمک میکند. کاهش وزن میتواند التهاب را کاهش داده و فشار را از ستون فقرات بردارد؛ هر دوی این مسائل به کاهش درد کمک میکند. اگر کاهش وزن با ورزش همراه باشد، عضلات شکم و کمر تقویت میشود. ماهیچههای قوی میتوانند بهخوبی از ستون فقرات حمایت کرده، فشار روی مهرهها و نخاع را کاهش داده و درد را کم کنند. این نکته را باید در نظر بگیرید که هر پوند اضافه وزن در شکم میتواند 7 تا 10 پوند بر فشاری که به ستون فقرات وارد میشود، اضافه کند.امروزه کاهش وزن یکی از روش ها برای درمان تنگی کانال نخاع است .
راههای کاهش وزن برای تسکین کمردرد
در افرادی که اضافه وزن و کمردرد دارند، لازم است که اقدامات لازم را انجام دهند و عادتهای روزانه خود را برای گرفتن نتایج طولانیمدت تغییر دهند. در ادامه بهترین روشهای برای کاهش وزن آورده شده است.
● یک رژیم غذایی سالم تحت نظر متخصص تغذیه
● ورزش مکرر و با شدت متوسط تا زیاد
● مشاوره با یک متخصص برای دستیابی به تغییرات رفتاری
● داروهای تجویزی، مانند اورلیستات (Xenical)
● لپتین درمانی، که تزریق هورمونی است که به جلوگیری از بازیابی وزن از دست رفته بدن کمک می کند
مدیریت وزن سطح 4 که شامل جراحی چاقی است که شدت کمردرد و ناتوانی را کاهش داده و کیفیت زندگی را افزایش می دهد.
جراحی چاقی معمولاً برای افرادی که شاخص توده بدنی آنها بالای 35 تا 40 است در نظر گرفته میشود؛ آن هم درصورتیکه روشهای ایمنتر و سالمتر کاهش وزن در طی 6 تا 12 ماه مؤثر نبوده باشد. جراحی چاقی خطرات کوتاهمدت و طولانیمدت متعددی مانند خونریزی دستگاه گوارش، انسداد روده، کمبودهای تغذیهای، فتق، لخته خون وریدی که به داخل ریهها حرکت میکند (ترومبوآمبولی وریدی)، نیاز به جراحی مجدد و به ندرت مرگ را به همراه دارد.
با این حال، جراحی چاقی میتواند کمک زیادی به کاهش وزن و کاهش میل به غذا کند. لازم است که جراحی چاقی با یک برنامه غذایی و ورزش منظم ترکیب شود. بیمار باید انگیزه بالایی داشته باشد تا نهتنها وزن خود را کاهش دهد، بلکه آن را نگه دارد.
نکته:
پرهیز از فعالیت بدنی به دلیل خستگی و تنگی نفس، کمر را بیشتر ضعیف کرده و بهطور غیرمستقیم منجر به کمردرد شدیدتر میشود. ترس از درد همراه با حرکت (kinesiophobia) عاملی است که افراد را از ورزشکردن باز میدارد. اما غلبه بر این ترس و انجام فعالیت بدنی گام مهمی برای کاهش وزن و تسکین درد است.
چگونه با وجود کمر درد وزن کم کنیم؟
همانطورکه میدانید افراد مبتلا به کمر درد، دارای محدودیت در حرکت هستند. ممکن است آنها نتوانند بهاندازه کافی پیادهروی کرده و برخی از ورزشهای ایروبیک را انجام دهند. با این حال، این محدودیتها به این معنا نیست که به دلیل ارتباط اضافه وزن و کمردرد، این افراد نمیتوانند وزن خود را بهشکل سالم کمک کنند. برای کم کردن وزن بهروش سالم با کمردرد، توصیههای زیر میتواند مفید باشید.
پیاده روی
پیادهروی در حد بیست دقیقه تا نیم ساعت در روز (مگر در شرایطی که درد کمر حاد است و پزشک اجازه حرکت نمیدهد.) لازم است کفش طبی مناسبی برای پیادهروی انتخاب شده و فرد روی زمین صاف (نه سرپایینی و نه سربالایی) پیادهروی کند. همچین لازم است هنگام پیادهروی وضعیت بدن مناسب باشد. به این معنی که فرد ستون فقرات خود را صاف نگه داشته و هنگام قدم برداشتن، با پاشنه روی زمین فرود نیاید، بلکه با نوک پنجه فرود بیاید. اضافه وزن و کمردرد با پیادهروی کاهش مییابد.
ورزش در آب و شنا
ورزش در آب و همچین شنا (تنها کرال پشت) از بهترین ورزشها برای افرادی محسوب میشود که دچار کمردرد هستند. در آب، وزن بدن سبک شده و فشار کمتری هنگام ورزش به ستون مهرهها وارد میشود.انجام ورزشهای خاصی که فیزیوتراپ تجویز میکند و همچنین کرال پشت میتواند اضافه وزن و کمردرد ناشی از آن را بهبود دهد.اب درمانی برای تنگی کانال نخاعی امروزه یکی از روش های درمان تنگی کانال نخاعی است .
پیلاتس
پیلاتس ورزشی است که به انعطاف بدن کمک میکند و در عین حال کمتر از سایر ورزشها به مهرههای کمر آسیب وارد میکند. مربی پیلاتس معمولا ورزشهایی را که به کمر فشار وارد میکند، حین ورزش معرفی کرده و از افراد مبتلا به کمردرد میخواهد که این ورزشها را انجام ندهند. اضافه وزن و کمردرد معمولا هر دو با انجام صحیح ورزش پیلاتس کم میشوند.
خلاصه مقاله
اضافه وزن و کمردرد با هم مرتبط هستند و در میان انواع کمردرد، درد قسمت پایین کمر، بیشتر با چاقی مرتبط است. اضافه وزن میتواند سبب فشار به ستون فقرات و در نتیجه تغییر و بیرونزدن دیسکهای بین مهرهای شود که خود میتواند اعصابی مانند عصب سیاتیک را فشرده ساخته و سبب درد کمر شود. روشهای مناسب برای کاهش وزن با کمردرد وجود دارد که بهترین آنها، پیادهروی و شنا هستند که لازم است با یک رژیم اصولی همراه شوند.